Ασπεργίλλωση

Η λοίμωξη εκδηλώνεται όταν ο μύκητας εισέρχεται στους πνεύμονες. Με την πάροδο του χρόνου, η ασπεργίλλωση μπορεί να βλάψει τους πνεύμονες. Αυτό μπορεί να προκαλέσει δύσπνοια, βήχα και μείωση της πνευμονικής λειτουργίας. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις ή μακροχρόνια βλάβη των πνευμόνων. Αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή. 

Ο τρόπος με τον οποίο η ασπεργίλλωση επηρεάζει τους πνεύμονες και εξελίσσεται εξαρτάται από τον τύπο της πάθησης, το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου και τυχόν υπάρχοντα πνευμονικά προβλήματα. Αν και κυρίως προσβάλλει κυρίως τους πνεύμονες, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος. Στα άτομα με νοσήματα όπως το άσθμα ή η φυματίωση, μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα ή να οδηγήσει σε πιο σοβαρές λοιμώξεις. 

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι σημαντικές για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών. 

Οι κυριότεροι τύποι περιλαμβάνουν την αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση (ABPA), τη χρόνια πνευμονική ασπεργίλλωση (CPA), τη διεισδυτική ασπεργίλλωση και το ασπεργίλλωμα (μια μυκητιασική μάζα στους πνεύμονες). 

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της ασπεργίλλωσης, αλλά συχνά περιλαμβάνουν βήχα, δύσπνοια, έντονη κόπωση και πόνο ή δυσφορία στο στήθος. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές όπως ο βήχας με αίμα. Επειδή αυτά τα συμπτώματα είναι κοινά σε άλλες πνευμονικές παθήσεις, η διάγνωση μπορεί μερικές φορές να καθυστερήσει.  

Ο βήχας με βλέννα είναι τυπικός και ο βήχας με αίμα είναι προειδοποιητικό σημάδι που χρειάζεται ιατρική φροντίδα.  

Ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ασπεργίλλωσης, ιδίως για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή υπάρχουσες πνευμονικές παθήσεις. 

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο; 

• Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα: Τα άτομα που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, τα άτομα που έλαβαν μεταμόσχευση οργάνων, τα άτομα με HIV/AIDS ή τα άτομα που λαμβάνουν μακροχρόνιες θεραπείες με στεροειδή διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, ιδίως για διεισδυτική ασπεργίλλωση. 
• Μακροχρόνιες πνευμονικές παθήσεις: Παθήσεις όπως το άσθμα, η ΧΑΠ, η βρογχεκτασία, η σαρκοείδωση και η κυστική ίνωση μπορούν να καταστήσουν τα άτομα πιο ευάλωτα, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης ABPA και CPA. 
• Προηγούμενες λοιμώξεις των πνευμόνων: Τα άτομα με φυματίωση (ΤΒ) ή πνευμονικές κοιλότητες διατρέχουν κίνδυνο ασπεργίλλωσης και CPA. 
• Νοσηλευόμενοι ασθενείς: Όσοι λαμβάνουν μακροχρόνια αντιβιοτικά ή στεροειδή μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ασπεργίλλωσης. 
• Έκθεση στο περιβάλλον: Η συχνή έκθεση σε μούχλα, υγρό περιβάλλον ή φυτικό υλικό που αποσυντίθεται μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης σε ευάλωτα άτομα. 
• Γενετικοί παράγοντες: Καταστάσεις όπως η κυστική ίνωση μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία.

Η πλήρης πρόληψη της ασπεργίλλωσης μπορεί να μην είναι πάντοτε δυνατή, καθώς ο μύκητας Aspergillus είναι κοινός στο περιβάλλον. Ωστόσο, ορισμένα μέτρα μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου, ιδίως για όσους είναι πιο ευάλωτοι. 

Μείωση της έκθεσης στον μύκητα 

• Βελτιώστε την ποιότητα του εσωτερικού αέρα ελέγχοντας την υγρασία και αποτρέποντας την ανάπτυξη του μύκητα. 
• Αποφύγετε τα υγρά, σκονισμένα ή μουχλιασμένα περιβάλλοντα, ειδικά αν βρίσκεστε υπό ανοσοκαταστολή. 
• Χρησιμοποιήστε φίλτρα αέρα (όπως φίλτρα HEPA) για να μειώσετε τα αερομεταφερόμενα σπόρια. 
• Φοράτε μάσκες σε περιοχές υψηλού κινδύνου, όπως εργοτάξια ή χώροι κομποστοποίησης. 

Διαχείριση της υγείας και του τρόπου ζωής 

• Διαχείριση πνευμονικών παθήσεων όπως το άσθμα ή η ΧΑΠ
• Αποφύγετε το κάπνισμα και την υπερβολική χρήση αλκοόλ. 
• Διατηρήστε ένα υγιές βάρος και παραμείνετε δραστήριοι. 

Ιατρική πρόληψη για άτομα υψηλού κινδύνου 

• Όσοι υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή μεταμοσχεύσεις μπορεί να χρειάζονται αντιμυκητιασικά φάρμακα κατά τη διάρκεια περιόδων υψηλού κινδύνου. 
• Τα νοσοκομεία μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο χρησιμοποιώντας συστήματα φιλτραρίσματος του αέρα και χορηγώντας αντιμυκητιασικά φάρμακα σε ορισμένους ευάλωτους ασθενείς. 
• Η διατήρηση των επιπέδων ανοσοκαταστολής σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο. 

Η ασπεργίλλωση μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί, επειδή τα συμπτώματά της είναι παρόμοια με άλλα πνευμονικά νοσήματα. Οι γιατροί χρησιμοποιούν έναν συνδυασμό ιατρικού ιστορικού, σαρώσεων και εργαστηριακών εξετάσεων για να επιβεβαιώσουν την κατάσταση. 

• Ιατρικό ιστορικό και συμπτώματα: Οι γιατροί ελέγχουν για παράγοντες κινδύνου όπως το άσθμα, προηγούμενες πνευμονικές λοιμώξεις ή ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. 
• Σαρώσεις: Μια ακτινογραφία θώρακος ή μια αξονική τομογραφία μπορεί να δείξει σημάδια λοίμωξης, αλλεργίας ή άλλης πνευμονικής βλάβης. 
• Εξετάσεις αίματος: Αυτές αναζητούν ενδείξεις υπερβολικής ανοσολογικής απόκρισης/αλλεργίας ή ειδικούς δείκτες μυκητιασικής λοίμωξης. 
• Εξετάσεις πτυέλων ή πνευμονικού υγρού: Ένα δείγμα βλέννας, πτυέλων ή πνευμονικού υγρού μπορεί να εξεταστεί για Aspergillus. 
• Βρογχοσκόπηση ή βιοψία: Εάν χρειαστεί, οι γιατροί μπορούν να περάσουν μια μικρή κάμερα στους πνεύμονες για να συλλέξουν υγρό για πιο λεπτομερείς εξετάσεις. 

Σημειώστε ότι οι συγκεκριμένες εξετάσεις που θα χρησιμοποιηθούν εξαρτώνται από τον τύπο της ασπεργίλλωσης για τον οποίο υπάρχει υποψία. Δεν είναι όλες οι αναφερόμενες εξετάσεις σχετικές με κάθε άτομο. 

Προκλήσεις: 

Η ασπεργίλλωση μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί για διάφορους λόγους. Τα συμπτώματά της είναι παρόμοια με εκείνα άλλων πνευμονικών παθήσεων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις στην αναγνώρισή της. Επιπλέον, οι εξετάσεις για τον έλεγχο της λοίμωξης μπορεί να μην είναι πάντα άμεσα διαθέσιμες εκτός εξειδικευμένων κέντρων, ή ο μύκητας μπορεί μερικές φορές να υπάρχει στους πνεύμονες χωρίς να προκαλεί αισθητή ασθένεια. Αυτό καθιστά δυσκολότερη την επιβεβαίωση μιας λοίμωξης. 

Τα άτομα με ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να μην εμφανίζουν έντονα σημάδια λοίμωξης, γεγονός που μπορεί να καταστήσει τις εξετάσεις αίματος λιγότερο αξιόπιστες. 

Παρά τις δυσκολίες αυτές, η ασπεργίλλωση χωρίς θεραπεία μπορεί να γίνει σοβαρή, καθιστώντας την έγκαιρη διάγνωση ιδιαίτερα σημαντική για τα άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο.

Η θεραπεία για την ασπεργίλλωση εξαρτάται από τον τύπο της ασπεργίλλωσης και τη γενική κατάσταση της υγείας του ατόμου. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα χρειαστούν αντιμυκητιασικά φάρμακα, ενώ άλλοι μπορεί επίσης να χρειαστούν στεροειδή ή χειρουργική επέμβαση σε σοβαρές περιπτώσεις. Η διαχείριση υποκείμενων πνευμονικών παθήσεων, όπως το άσθμα ή η ΧΑΠ, αποτελεί επίσης σημαντικό μέρος της θεραπείας. 

Φάρμακα 

• Τα αντιμυκητιασικά φάρμακα χρησιμοποιούνται συνήθως για την καταπολέμηση της μυκητιασικής λοίμωξης. Αυτά μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνονται για εβδομάδες ή και μήνες. 
• Τα στεροειδή χρησιμοποιούνται για να μειώσουν τη φλεγμονή στους πνεύμονες σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως εκείνες με αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση (ABPA) 
• Για σοβαρές περιπτώσεις, όπως η διεισδυτική ασπεργίλλωση, ισχυρότερα αντιμυκητιασικά φάρμακα μπορεί να χορηγηθούν μέσω μιας φλέβας στο νοσοκομείο, γνωστή ως ενδοφλέβια θεραπεία. 

Χειρουργική επέμβαση 

Μια μάζα μύκητα (ασπεργίλλωμα) μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί χειρουργικά εάν προκαλεί σοβαρά συμπτώματα όπως βήχα με αίμα. Ωστόσο, η χειρουργική επέμβαση συνήθως εξετάζεται μόνο όταν τα φάρμακα από μόνα τους δεν επαρκούν και ο ασθενής είναι κατάλληλος για χειρουργική επέμβαση. 

Αλλαγές στον τρόπο ζωής 

• Αποφυγή έκθεσης σε μύκητες: Ο ασπέργιλλος συναντάται συχνά σε υγρούς χώρους, οπότε η μείωση της έκθεσης με τη διατήρηση των εσωτερικών χώρων στεγνών και καλά αεριζόμενων μπορεί να βοηθήσει. Η χρήση καθαριστών αέρα και η αποφυγή δραστηριοτήτων όπως η κηπουρική ή οι οικοδομικές εργασίες σε σκονισμένα περιβάλλοντα μπορεί επίσης να είναι ευεργετικές. 
• Διακοπή του καπνίσματος: Το κάπνισμα βλάπτει τους πνεύμονες και δυσκολεύει τον οργανισμό να καταπολεμήσει λοιμώξεις όπως η ασπεργίλλωση. 
• Διαχείριση πνευμονικών παθήσεων: Η διατήρηση του άσθματος ή της ΧΑΠ υπό έλεγχο με τα κατάλληλα φάρμακα και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη επιπλοκών. 

Νέες εξελίξεις στη θεραπεία 

Οι ερευνητές εργάζονται για νέους τρόπους διάγνωσης και θεραπείας της ασπεργίλλωσης. Αυτές περιλαμβάνουν ταχύτερα και ακριβέστερα διαγνωστικά εργαλεία για την έγκαιρη ανίχνευση της λοίμωξης, καθώς και βελτιωμένα αντιμυκητιασικά φάρμακα που δοκιμάζονται για να είναι πιο αποτελεσματικά και να έχουν λιγότερες παρενέργειες. Οι μελέτες διερευνούν επίσης συνδυαστικές θεραπείες, όπου πολλαπλά αντιμυκητιασικά φάρμακα χρησιμοποιούνται μαζί για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων.  

Υπάρχει συνεχής έρευνα για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανθεκτικότητας στα φάρμακα, καθώς ορισμένα στελέχη Aspergillus γίνονται ανθεκτικά στα τρέχοντα φάρμακα. 

Η σημασία της έγκαιρης θεραπείας 

Δεδομένου ότι η διάγνωση της ασπεργίλλωσης μπορεί να είναι δύσκολη, είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια εάν τα συμπτώματα επιμένουν, ιδίως για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή υπάρχουσες πνευμονικές παθήσεις. Με τη σωστή θεραπεία και τις προσαρμογές του τρόπου ζωής, τα περισσότερα άτομα μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.

• https://www.aspergillus.org.uk/ Παρέχει τεκμηριωμένες πληροφορίες σχετικά με τις λοιμώξεις από Aspergillus και τη διαχείρισή τους. Μια πηγή που παρέχεται από το Εθνικό Κέντρο Ασπεργίλλωσης στο Μάντσεστερ, προσφέρει λεπτομερείς πληροφορίες και υποστήριξη σε ασθενείς και φροντιστές, συμπεριλαμβανομένων εβδομαδιαίων συναντήσεων ασθενών και ανταλλαγής εμπειριών. 
• Ομάδες υποστήριξης: Είναι διαθέσιμα το Aspergillosis Trust (Ίδρυμα ασπεργίλλωσης) και το Fungal Infection Trust (Ίδρυμα μυκητιασικών λοιμώξεων), μαζί με διαδικτυακά φόρουμ και πηγές εκπαίδευσης ασθενών. Ειδικές κλινικές αναπνευστικών και λοιμωδών νοσημάτων παρέχουν μακροχρόνια φροντίδα.