Η ρύπανση αέρα εσωτερικών χώρων και οι πνεύµονες
Τα περισσότερα άτοµα θεωρούν ότι ρύπανση είναι το νέφος που βλέπουν έξω όταν τα επίπεδα ρύπανσης είναι υψηλά, αλλά λίγοι είναι αυτοί που κατανοούν ότι µπορούν να επηρεαστούν και από τη ρύπανση εσωτερικών χώρων. Πόση ώρα περνάτε σε εσωτερικούς χώρους; Στην πραγµατικότητα πολύ περισσότερη απ’ όση νοµίζετε. Το 90% περίπου του χρόνου µας το περνάµε µέσα, κι έτσι ο αέρας εσωτερικών χώρων είναι πολύ σηµαντικός για την υγεία µας. Η χαµηλή ποιότητα του αέρα εσωτερικών χώρων συνδέεται µε πνευµονικές παθήσεις – όπως άσθµα και αλλεργίες, χρόνια αποφρακτική πνευµονοπάθεια (ΧΑΠ) και καρκίνο του πνεύµονα – και επηρεάζει άλλα µέρη του σώµατος. Τα άτοµα που πάσχουν ήδη από πνευµονική νόσο είναι πιο ευάλωτα στη ρύπανση του αέρα εσωτερικών χώρων και όσοι πάσχουν σοβαρά είναι πιθανό να περάσουν περισσότερο χρόνο µέσα.
Από που προέρχεται;
Η ρύπανση του αέρα εσωτερικών χώρων προέρχεται από πολλά µέρη, όπως ανοιχτές φωτιές και θερµάστρες, δοµικά υλικά και έπιπλα, προϊόντα καθαρισµού και συστήµατα ψύξης, και ατµοσφαιρική ρύπανση η οποία έρχεται απ’ έξω. Για να µάθετε περισσότερα σχετικά µε τη ρύπανση του αέρα εσωτερικών χώρων, διαβάστε το ενηµερωτικό δελτίο µας στο
Τι ακριβώς είναι ο εξαερισµός;
Ο αέρας εισέρχεται σε ένα κτίριο µε πολλούς τρόπους:
- ∆ιείσδυση – αέρας που εισέρχεται από ρωγµές σε τοίχους, πατώµατα και οροφές, καθώς επίσης από παράθυρα και πόρτες.
- Φυσικός αερισµός – αέρας που εισέρχεται όταν ανοίγουµε πόρτες ή παράθυρα.
- Μηχανικός αερισµός – αυτός που παρέχεται από εξωτερικό ανεµιστήρα εξαερισµού ή κλιµατιστικό.
Για να µειώσουν τη χρήση ενέργειας, τα κτίρια γίνονται πιο στεγανά. Ως εκ τούτου, ο ατµοσφαιρικός αέρας δεν εισέρχεται πολύ εύκολα ώστε να διαλύει ή να εξαφανίζει τους ρύπους. Το ποσοστό εξαερισµού ενός κτιρίου έχει σηµασία όσον αφορά στη ρύπανση εσωτερικών χώρων και τον αντίκτυπο αυτής.
Τι κάνει στους πνεύµονες µας;
Αρκεί µια σύντοµη έκθεση σε ρύπανση αέρα εσωτερικών χώρων (ηµέρες ή εβδοµάδες) για να παρατηρηθούν ερεθισµοί, όπως ξηρός λαιµός και βήχας. Οι επιδράσεις της µακροχρόνιας έκθεσης ίσως εµφανιστούν µετά από πολλά χρόνια.
Εσάς, θα σας επηρεάσει;
Μερικά άτοµα είναι πιο ευάλωτα από άλλα σε ορισµένους αέριους ρύπους εσωτερικού χώρου. Για παράδειγµα, τα παιδιά φαίνεται να είναι πιο ευαίσθητα στον καπνό των άλλων, ενώ οι γυναίκες παρουσιάζουν συχνότερα ξηρό λαιµό και ξηροφθαλµία. Ασθενείς µε αλλεργία στα ακάρεα και/ή τα κατοικίδια, θα υποφέρουν όταν εκτεθούν σε αυτά σε εσωτερικό χώρο. Αλλιώς, δεν υπάρχει δυνατότητα να γνωρίζουµε εκ των προτέρων αν είστε πιο ευάλωτος στον αέρα εσωτερικών χώρων από οποιονδήποτε άλλον. Ωστόσο, σε περιπτώσεις πολύ υψηλής έκθεσης, σχεδόν όλοι θα υποφέρουν.
Πώς µπορούµε να περιορίσουµε τους κινδύνους;
Όλες σχεδόν οι χώρες στην Ευρώπη καταµετρούν και καταγράφουν την ατµοσφαιρική ρύπανση, και τηρούν συγκεκριµένα επίπεδα. Μερικές χώρες έχουν ορίσει κατευθυντήριες οδηγίες για τα επίπεδα ρύπανσης αέρα εσωτερικών χώρων, ωστόσο ο καθορισµός ανωτάτων επιπέδων είναι πολύ δύσκολος. Ο ατοµικός παράγοντας επηρεάζει αρκετά την επιλογή των στοιχείων που χρησιµοποιούµε µέσα στα σπίτια µας και πώς τα αερίζουµε. Εξίσου δύσκολα ελέγχονται, καθορίζονται και τηρούνται καλά επίπεδα σε σχολεία, γραφεία και καταστήµατα. Ωστόσο, αν γνωρίζουµε τους κινδύνους της ρύπανσης εσωτερικών χώρων µπορούµε να προσπαθήσουµε να τους περιορίσουµε. Πλέον, θεσπίζονται νόµοι για τη βελτίωση του αέρα εσωτερικών χώρων. Για παράδειγµα, η απαγόρευση του καπνίσµατος σε δηµόσιους χώρους επηρέασε κατά πολύ την υγεία των εργαζοµένων και όσων άλλων εκτίθενται σε παρόµοιους χώρους.
Πώς καταλαβαίνουµε αν έχουµε προβλήµατα;
Αν αναρωτηθούµε τα παρακάτω για τα σπίτια µας, µπορούµε να κρίνουµε αν υπάρχει πρόβληµα ρύπανσης εσωτερικών χώρων, ωστόσο, οι ερωτήσεις αυτές δεν µπορούν να το αποδείξουν.
- Υπάρχουν ενδείξεις προβλήµατος στο περιβάλλον του εσωτερικού χώρου, όπως µούχλα και µυρωδιές;
- Αισθάνεστε ότι έχετε συµπτώµατα που υποχωρούν όταν είστε µακριά από συγκεκριµένο περιβάλλον εσωτερικού χώρου;
Πώς µπορείτε να βοηθήσετε στον έλεγχό του;
Ο πίνακας στις σελίδες 2 και 3 προτείνει τρόπους αντιµετώπισης για κάθε πηγή ρύπανσης του αέρα. Παρακάτω θα βρείτε µια γενική λίστα µε βελτιωτικές κινήσεις στις οποίες µπορείτε να προβείτε άµεσα:
- Μην επιτρέπετε το κάπνισµα σε εσωτερικούς χώρους.
- Βεβαιωθείτε ότι το σπίτι σας έχει καλό εξαερισµό. Αερίζετε το σπίτι σας για 5-10 λεπτά αρκετές φορές την ηµέρα, ειδικά όταν µαγειρεύετε αλλά και µετά, και αφού κάνετε ντους.
- Συντηρείτε τις συσκευές αερίου.
- Όπου υπάρχουν ανοιχτές φωτιές, βεβαιωθείτε ότι οι καµινάδες καθαρίζονται και συντηρούνται. Να καίτε µόνο ξηρό και µη επεξεργασµένο ξύλο. Μην καίτε απορρίµµατα ή συσκευασίες.
- Αποτρέψτε τις διαρροές νερού και µειώστε τα επίπεδα υγρασίας.
- Αν ζείτε σε περιοχή υψηλής έκθεσης σε ραδόνιο (κατοικίες χτισµένες πάνω σε γρανίτη, όπως σε Σουηδία και δυτική Αγγλία), ζητήστε πληροφορίες για τον έλεγχο έκθεσης στο ραδόνιο.
- Χρησιµοποιείτε οικοδοµικά υλικά και έπιπλα µε χαµηλές εκποµπές. Αναζητήστε προϊόντα και υλικά που φέρουν το Οικολογικό Σήµα της ΕΕ ή άλλη εγκεκριµένη πιστοποίηση.
- Εγκαταστήστε συναγερµούς για καπνό και µονοξείδιο του άνθρακα.
- Τα απορρυπαντικά, οι ουσίες καθαρισµού, τα αποσµητικά χώρου κ.λπ. απελευθερώνουν χηµικές ουσίες στην ατµόσφαιρα. Να αερίζετε πάντα καλά πριν τη χρήση.
Για επιπλέον πληροφορίες και συνδέσµους επισκεφτείτε το www.environment.european-lung-foundation.org www.env-health.org Οι πληροφορίες συντάχθηκαν και συγκεντρώθηκαν από την Επιτροπή Περιβάλλοντος και Υγείας της European Respiratory Society (www.ersnet.org), και επιθεωρήθηκαν από τη Συµµαχία Υγείας και Περιβάλλοντος (HEAL).
Η συγχρηµατοδότηση, η παραγωγή και η υποστήριξη για το περιεχόµενο της παρούσας έκδοσης παρασχέθηκαν από τη Συµµαχία Υγείας και Περιβάλλοντος (HEAL) µέσω της Γ∆ Περιβάλλοντος, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής