Κάπνισμα

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ορίζει το κάπνισμα ως διαταραχή ή ασθένεια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι μπορούν να αναπτύξουν σωματική εξάρτηση από τη νικοτίνη που περιέχεται στα τσιγάρα, πέραν των συμπεριφορικών, ψυχολογικών και κοινωνικών πτυχών του καπνίσματος.

Σύμφωνα με την ειδική έρευνα του Ευρωβαρόμετρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις στάσεις των Ευρωπαίων απέναντι στον καπνό και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, που δημοσιεύθηκε το 2024, περισσότεροι από 1 στους 5 ανθρώπους δήλωσαν ότι καπνίζουν επί του παρόντος. Περισσότεροι από τους μισούς που απάντησαν στην έρευνα και καπνίζουν ή έχουν σταματήσει το κάπνισμα, άρχισαν να καπνίζουν όταν ήταν κάτω των 18 ετών.

Το κάπνισμα είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και καρκίνους σε πολλά διαφορετικά όργανα.

Η νικοτίνη που βρίσκεται στα τσιγάρα είναι εξαιρετικά εθιστική. Έχουν εντοπιστεί υποδοχείς νικοτίνης στον εγκέφαλο. Αυτοί οι υποδοχείς ενεργοποιούνται όταν ένα άτομο εισπνέει νικοτίνη και απελευθερώνεται ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη είναι μια ορμόνη που κινητοποιεί την ανταμοιβή και προκαλεί ευφορία και μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εθισμού.

Καρκίνος

Περίπου το ένα τρίτο όλων των καρκίνων προκαλούνται από τη χρήση καπνού και μεταξύ 80% και 90% όλων των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα αποδίδονται στον καπνό. Ο καρκίνος του πνεύμονα σκοτώνει επίσης περισσότερους ανθρώπους στην ΕΕ από οποιονδήποτε άλλο καρκίνο, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 20% όλων των θανάτων από καρκίνο. Το κάπνισμα μπορεί επίσης να προκαλέσει καρκίνους στο στόμα, τον λάρυγγα, τον φάρυγγα, τη μύτη και τα ιγμόρεια, τον οισοφάγο, το στομάχι, το ήπαρ, το πάγκρεας, τους νεφρούς, την ουροδόχο κύστη, τον τράχηλο και το έντερο, μαζί με έναν τύπο καρκίνου των ωοθηκών και ορισμένους τύπους λευχαιμίας.

ΧΑΠ

Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία της ΧΑΠ, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Εάν ένα άτομο καπνίζει κατά την παιδική ηλικία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή, το κάπνισμα μπορεί να μειώσει την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσεται η πνευμονική λειτουργία. Αργότερα, το κάπνισμα μπορεί να επιταχύνει την επιδείνωση της πνευμονικής λειτουργίας στα γηρατειά.

Άσθμα

Το κάπνισμα αποτελεί αιτία εμφάνισης παιδικού άσθματος και παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη άσθματος σε ενήλικες. Συνδέεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο κρίσεων άσθματος και δυσκολία στον έλεγχο του άσθματος.

Φυματίωση

Το κάπνισμα είναι γνωστό ότι καθιστά τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε λοιμώξεις και τα άτομα με φυματίωση που καπνίζουν διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου.

Ασθένειες άλλων οργάνων

Το κάπνισμα αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για μια σειρά από άλλες παθήσεις εκτός του αναπνευστικού συστήματος. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι καρδιακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της στεφανιαίας νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου, η οστεοπόρωση, οι αναπαραγωγικές διαταραχές, τα ανεπιθύμητα μετεγχειρητικά συμβάντα και η καθυστερημένη επούλωση τραυμάτων, τα δωδεκαδακτυλικά και γαστρικά έλκη, η περιοδοντική νόσος και ο διαβήτης.