Ρύπανση αέρα εσωτερικών χώρων

Οι άνθρωποι περνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους σε εσωτερικούς χώρους, οπότε η ποιότητα του εσωτερικού αέρα μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία.

Σωματιδιακή ύλη

Πρόκειται για μικροσκοπικά σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα και μπορούν να εισπνευστούν. Έρευνες έχουν δείξει ότι το 50-90% του συνόλου των σωματιδίων του αέρα εσωτερικών χώρων παράγεται από τον καπνό του τσιγάρου. Είναι γνωστό ότι προκαλούν άσθμα και συριγμό ιδιαίτερα στα παιδιά.

Οι διάφοροι τύποι σωματιδίων μετρούνται με βάση το μέγεθός τους. Για παράδειγμα, η τιμή PM10 αναφέρεται σε σωματίδια που έχουν μέγεθος έως 10 μικρόμετρα.

Τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης μετρώνται με βάση τη μάζα/όγκο των εκπομπών. Η μέτρηση που χρησιμοποιείται συνήθως είναι ο αριθμός των μικρογραμμαρίων ρύπανσης ανά κυβικό μέτρο. Το σύμβολο γι’ αυτό είναι: μg/m3

Καύσιμα βιομάζας

Τα καύσιμα βιομάζας εκπέμπονται από φωτιές που δεν προστατεύονται και σόμπες. Περίπου το 50% του πληθυσμού χρησιμοποιεί καύσιμα βιομάζας για μαγείρεμα, θέρμανση και φωτισμό, κυρίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.

Τα καύσιμα βιομάζας παράγουν υψηλά επίπεδα σωματιδίων και μονοξειδίου του άνθρακα (CO).

Έρευνα του 2010 διαπίστωσε ότι οι θάνατοι που αποδίδονται στην οικιακή ατμοσφαιρική ρύπανση από στερεά καύσιμα, παγκοσμίως, ήταν 3.546.399, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 50% των θανάτων που αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση από σωματίδια και όζον.

Τα καύσιμα από βιομάζα είναι επίσης γνωστό ότι αποτελούν παράγοντα κινδύνου για πνευμονικές λοιμώξεις, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), άσθμα, καρκίνο του πνεύμονα και, κάποιες φορές, φυματίωση.

Έρευνες έχουν δείξει ότι αν τα καύσιμα βιομάζας χρησιμοποιούνται σε εσωτερικούς χώρους, υπάρχει

• 3,5 φορές αυξημένος κίνδυνος οξείας πνευμονικής λοίμωξης στα παιδιά
• 2,5 φορές αυξημένος κίνδυνος για χρόνια βρογχίτιδα στις γυναίκες
• 2,8 φορές αυξημένος κίνδυνος για ΧΑΠ
• 2,3 φορές αυξημένος κίνδυνος για χρόνια βρογχίτιδα σε όλους τους ενήλικες

Οξείδιο του αζώτου (NO2)

Το οξείδιο του αζώτου στην εσωτερική ατμόσφαιρα παράγεται από συσκευές μαγειρέματος και θέρμανσης που τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο. Έχει συνδεθεί με συριγμό, δύσπνοια, σφίξιμο στο στήθος και βήχα. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο αντίκτυπος του οξειδίου του αζώτου, καθώς τα επίπεδα έκθεσης ποικίλλουν ανάλογα με το πότε χρησιμοποιούνται οι συσκευές.

Πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC)

Οι πτητικές οργανικές ενώσεις παράγονται από χημικές ουσίες όπως απολυμαντικά, φυτοφάρμακα, καλλυντικά, αποσμητικά χώρου και δάπεδα βινυλίου. Μπορούν να προκαλέσουν ένα τεράστιο φάσμα καταστάσεων από ήπιους ερεθισμούς έως πολύ σοβαρές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.

Οι επιπτώσεις των πτητικών οργανικών ενώσεων στην υγεία περιλαμβάνουν:

• 11 φορές αυξημένος κίνδυνος χρόνιας βρογχίτιδας με την έκθεση σε φορμαλδεΰδη, που χρησιμοποιείται σε οικοδομικά υλικά όπως το πρεσσαριστό ξύλο.
• 17% αύξηση του κινδύνου άσθματος στα παιδιά για κάθε 10 mg/m3 αύξηση της συγκέντρωσης φορμαλδεΰδης
• Έως και 3,4 φορές αυξημένος κίνδυνος επίμονου συριγμού με την έκθεση σε πλαστικά

Ο κίνδυνος ανάπτυξης άσθματος θεωρείται ότι αυξάνεται κατά 1,2-2,9 φορές με την έκθεση σε όλες τις πτητικές οργανικές ενώσεις. Οι πτητικές οργανικές ενώσεις έχουν επίσης συνδεθεί με μειωμένη πνευμονική λειτουργία, ρινική καταρροή και πνευμονικές λοιμώξεις σε βρέφη και παιδιά.

Ραδόνιο

Εμφανίζεται φυσικά στα πετρώματα, το έδαφος, τα τούβλα και το σκυρόδεμα. Είναι η δεύτερη κύρια αιτία καρκίνου του πνεύμονα μετά το κάπνισμα. Έρευνες έχουν δείξει ότι η αύξηση των επιπέδων ραδονίου, αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα.

Στις ΗΠΑ, 2.100-2.900 περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα σε άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ συνδέονται με την έκθεση σε ραδόνιο κάθε χρόνο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου 1.100 θάνατοι κάθε χρόνο από καρκίνο του πνεύμονα σχετίζονται με το ραδόνιο.

Αλλεργιογόνα

Τα αλλεργιογόνα περιλαμβάνουν ουσίες όπως η σκόνη και μπορούν να δημιουργηθούν από πηγές όπως τα χαλιά, κατοικίδια ζώα, τρωκτικά ή φυτά. Θεωρείται ότι η πρώιμη ή υψηλή έκθεση σε ορισμένα αλλεργιογόνα, όπως τα αλλεργιογόνα της γάτας, μπορεί να έχει προστατευτική επίδραση κατά του άσθματος και του συριγμού. Ωστόσο, άλλες έρευνες έχουν συνδέσει τα αλλεργιογόνα με την ανάπτυξη άσθματος ή αλλεργιών και την αύξηση του κινδύνου ασθένειας σε άτομα που είναι ήδη ασθματικά. Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθούν οι διαφορετικές αλληλεπιδράσεις που μπορεί να έχουν τα αλλεργιογόνα με το ανοσοποιητικό σύστημα.

Υγρασία και μούχλα

Η υγρασία και η μούχλα αναπτύσσονται στους τοίχους και μπορούν να βρεθούν στα έπιπλα. Θεωρείται ότι βρίσκονται στο 10-50% των σπιτιών. Οι μούχλες αποτελούν πηγή αλλεργιογόνων και μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων που σχετίζονται με το άσθμα κατά 30-50%. Συνδέεται επίσης με δύσπνοια, λοιμώξεις των πνευμόνων, βρογχίτιδα και καταρροή.

Υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορούν να ληφθούν για τη βελτίωση των προβλημάτων που σχετίζονται με τη ρύπανση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους:

• Εξασφαλίστε ότι το σπίτι σας αερίζεται καλά.
• Αερίζετε το σπίτι σας για 5-10 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα, ιδίως κατά τη διάρκεια και μετά το μαγείρεμα και μετά το ντους.
• Συντηρήστε τις συσκευές φυσικού αερίου.
• Όπου υπάρχουν κάρβουνα, ξύλα ή γυμνές φωτιές, βεβαιωθείτε ότι οι καμινάδες καθαρίζονται και φροντίζονται. Καίτε μόνο ξηρά και ακατέργαστα ξύλα. Μην καίτε σκουπίδια ή συσκευασίες, καθώς μπορεί να οδηγήσουν στο σχηματισμό τοξικών ουσιών.
• Αποτρέψτε τις διαρροές νερού και μειώστε τα επίπεδα υγρασίας.
• Αν ζείτε σε περιοχή με υψηλή περιεκτικότητα σε ραδόνιο (σπίτια χτισμένα πάνω σε γρανίτη, σε περιοχές όπως η Σουηδία και στα δυτικά του Ηνωμένου Βασιλείου), ζητήστε συμβουλές σχετικά με τον έλεγχο για ραδόνιο.
• Χρησιμοποιήστε οικοδομικά υλικά και έπιπλα με χαμηλές εκπομπές. Αναζητήστε προϊόντα και υλικά που φέρουν το ευρωπαϊκό ”Οικολογικό Σήμα” ή οποιοδήποτε άλλο εγκεκριμένο φυσικό επίπεδο ως απόδειξη ότι τα προϊόντα είναι περιβαλλοντικά ορθά και έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε ρύπους και εκπομπές.
• Εγκαταστήστε συναγερμούς για τον καπνό και το μονοξείδιο του άνθρακα.
• Προσοχή όταν χρησιμοποιείτε χημικές ουσίες στο νοικοκυριό, καθώς τα απορρυπαντικά, τα καθαριστικά, τα αποσμητικά χώρου κ.λπ. απελευθερώνουν χημικές ουσίες στον αέρα. Αερίζετε πάντα καλά μετά τη χρήση.
• Αλλάξτε τις ξυλόσομπες με πιο αποδοτικές σόμπες, με λιγότερη ρύπανση.
• Χρησιμοποιήστε συσκευές που καθαρίζουν τον αέρα, γνωστές ως καθαριστές αέρα.
• Μελέτες έχουν δείξει ότι η εγκατάσταση μη ρυπογόνων συστημάτων θέρμανσης σε σπίτια παιδιών με άσθμα μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα άσθματος, τις απουσίες από το σχολείο και τις επισκέψεις στο γιατρό ή το φαρμακοποιό.
• Το κάπνισμα πρέπει να απαγορευτεί σε όλους τους εσωτερικούς χώρους.