Πνευμονική υπέρταση
Η πνευμονική υπέρταση (ΠΥ) προκαλείται από την υψηλή αρτηριακή πίεση στις πνευμονικές αρτηρίες, οι οποίες μεταφέρουν αίμα από την καρδιά στους πνεύμονες. Μπορεί να βλάψει το δεξιό τμήμα της καρδιάς, καθιστώντας το ανίκανο να κυκλοφορήσει αποτελεσματικά το αίμα στο σώμα. Μπορεί να οδηγήσει σε δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια και να αποβεί μοιραία.
Τι είναι η πνευμονική υπέρταση;
Η ΠΥ προκαλείται από την υψηλή αρτηριακή πίεση στα αιμοφόρα αγγεία που ονομάζονται πνευμονικές αρτηρίες. Είναι υπεύθυνες για τη μεταφορά αίματος από την καρδιά στους πνεύμονες. Τα τοιχώματα των πνευμονικών αρτηριών γίνονται παχιά και δύσκαμπτα και δεν μπορούν να διασταλούν τόσο καλά ώστε να επιτρέπουν τη διέλευση του αίματος.
Η αυξημένη αντίσταση στη ροή του αίματος μέσω των πνευμονικών αρτηριών μπορεί να βλάψει το δεξιό τμήμα της καρδιάς που αντλεί αίμα προς τις πνευμονικές αρτηρίες, οδηγώντας σε καρδιακή ανεπάρκεια της δεξιάς πλευράς και μπορεί να αποβεί μοιραία. Η ΠΥ μπορεί να εμφανιστεί και μόνη της, αλλά είναι πιο συχνή σε άτομα που έχουν άλλη καρδιακή ή πνευμονική πάθηση. Αυτό περιπλέκει τη διάγνωση και τη θεραπεία. Συχνά απαιτεί τη συμβολή επαγγελματιών από διάφορους τομείς της ιατρικής, όπως της υγείας των πνευμόνων, της υγεία της καρδιάς, της ακτινολογίας και της θωρακοχειρουργικής.
Τύποι πνευμονικής υπέρτασης
Η ΠΥ περιλαμβάνει πολλούς διαφορετικούς τύπους της νόσου. Μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε πέντε ομάδες, με βάση διαφορετικές αιτίες.
Ομάδα 1: Πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ)
Η ΠΥ προκαλείται από την υψηλή πίεση στα αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν αίμα από την καρδιά προς τους πνεύμονες. Αυτό συμβαίνει λόγω αλλαγών στη δομή των πνευμονικών αρτηριών, οι οποίες εμφανίζουν αυξημένο πάχος ή απόφραξη. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για την ΠΑΥ στην ειδική σελίδα μας.
Στην ΠΑΥ η αυξημένη πίεση στα αιμοφόρα αγγεία προκαλείται από την απόφραξη των μικρών αρτηριών του πνεύμονα για διάφορους λόγους. Η ΠΑΥ μπορεί να συνδέεται με τα γονίδια που κληρονομούμε από τους γονείς μας. Άλλες μορφές ΠΑΥ μπορούν να προκληθούν από φάρμακα ή τοξίνες ή να συσχετιστούν με άλλες ασθένειες όπως ηπατική νόσος, η σχιστοσωμίαση, που προκαλείται από ένα παρασιτικό σκουλήκι που ζει στο γλυκό νερό σε υποτροπικές και τροπικές περιοχές, και αυτοάνοσες ασθένειες όπως το σκληρόδερμα, η συγγενής καρδιοπάθεια, η λοίμωξη από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV). Όταν δεν εντοπίζεται καμία αιτία, η ΠΑΥ χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής.
Ομάδα 2: Πνευμονική υπέρταση σχετιζόμενη με αριστερή καρδιοπάθεια
Αυτή είναι η πιο κοινή μορφή πνευμονικής υπέρτασης. Τα άτομα με ΠΥ που σχετίζεται με καρδιακή νόσο της αριστερής πλευράς εμφανίζουν προβλήματα με τις βαλβίδες ή τους μυς (μυοκάρδιο) στην αριστερή πλευρά της καρδιάς ή προβλήματα με τον τρόπο άντλησης της καρδιάς. Οι αρτηρίες τους δεν είναι τόσο παχιές όσο των ατόμων με ΠΑΥ, αλλά μπορεί να υπάρξει συσσώρευση αίματος καθώς η αριστερή καρδιά δεν μπορεί να λειτουργήσει αρκετά γρήγορα για να αντλήσει το αίμα που επιστρέφει από τους πνεύμονες.
Ομάδα 3: Πνευμονική υπέρταση σχετιζόμενη με πνευμονοπάθειες ή/και υποξία
Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει άτομα που εμφανίζουν ΠΥ λόγω μακροχρόνιας πνευμονικής νόσου ή χαμηλών επιπέδων οξυγόνου. Σε αυτή την ομάδα περιλαμβάνονται παθήσεις όπως η
χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), όπου οι αεραγωγοί είναι στενότεροι, και η πνευμονική ίνωση όπου υπάρχει σχηματισμός ουλής στον πνεύμονα που προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή. Η καταστροφή του πνευμονικού παρεγχύματος σε συνδυασμό με το χαμηλό επίπεδο οξυγόνου στο αίμα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης στην πνευμονική αρτηρία.
Ομάδα 4: Χρόνια θρομβοεμβολική πνευμονική υπέρταση (CTEPH)
Αυτός ο τύπος ΠΥ προκαλείται από χρόνιο θρόμβο αίματος στους πνεύμονες. Εμφανίζεται όταν το σώμα σας δεν μπορεί να διαλύσει τον θρόμβο και αφήνει ουλώδη ιστό στα αιμοφόρα αγγεία. Κάτι τέτοιο αποφράσσει τις αρτηρίες δυσκολεύοντας την καρδιά να αντλεί αίμα μέσω αυτών. Αυτός ο τύπος ΠΥ είναι μοναδικός καθώς μπορεί να αντιμετωπιστεί με χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των θρόμβων αίματος. Άλλες θεραπείες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μια διαδικασία για τη διεύρυνση των πνευμονικών αρτηριών με μπαλόνι, γνωστή ως πνευμονική αγγειοπλαστική με μπαλόνι ή φαρμακευτική αγωγή με ΠΥ.
Ομάδα 5: Πνευμονική υπέρταση με ασαφείς ή/και πολυπαραγοντικούς μηχανισμούς
Αυτή η ομάδα αναφέρεται στη ΠΥ που συμβαίνει παράλληλα με πολλαπλές παθήσεις ή όταν δεν είναι σαφές τι προκαλεί τη ΠΥ. Περιλαμβάνει τη ΠΥ που συνδέεται με σαρκοείδωση, δρεπανοκυτταρική αναιμία και ορισμένες μεταβολικές διαταραχές.
Καθώς υπάρχει έλλειψη έρευνας και στοιχείων σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης αυτής της ομάδας, η θεραπεία συνήθως επικεντρώνεται στην υποκείμενη πάθηση που συνδέεται με την ΠΥ.
Συμπτώματα πνευμονικής υπέρτασης
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Δύσπνοια κατά την εκτέλεση δραστηριοτήτων ή κατά το σκύψιμο προς τα εμπρός,
- Κούραση (κόπωση)
- Αίσθημα ζαλάδας, λιποθυμίας ή ζάλης
- Γρήγορος καρδιακός παλμός ή αίσθημα ότι ο καρδιακός παλμός είναι ασυνήθιστος ήάβολος
- Πρήξιμο στα πόδια, τους αστραγάλους, τα πέλματα ή το στομάχι ή αύξηση του σωματικού βάρους λόγω της συγκράτησης περισσότερου νερού στο σώμα.
Διάγνωση της πνευμονικής υπέρτασης
Η δύσπνοια και άλλα συμπτώματα της ΠΥ μπορεί να αναπτυχθούν αργά. Συνήθως επιδεινώνονται καθώς η νόσος εξελίσσεται.
Εάν οι γιατροί σας υποπτεύονται ότι έχετε ΠΥ, θα εξετάσουν τα συμπτώματά σας και το πώς αισθάνεστε. Το υπερηχοκαρδιογράφημα είναι η προτιμώμενη προσυμπτωματική εξέταση, η οποία εκτιμά έμμεσα την πίεση στις πνευμονικές αρτηρίες και την πιθανότητα να έχετε ΠΥ. Όταν υπάρχει υποψία ΠΥ με βάση τα αποτελέσματα του υπερηχοκαρδιογραφήματος, η διάγνωση της ΠΥ θα επιβεβαιωθεί με άμεση μέτρηση της πίεσης στις πνευμονικές αρτηρίες με καθετηριασμό δεξιάς καρδιάς, που αποτελεί το χρυσό πρότυπο για τη διάγνωση της ΠΥ.
Σε αυτό το στάδιο υπάρχουν δύο κύριοι στόχοι:
- Να διασφαλιστεί ότι όποιος πιστεύεται ότι πάσχει από σοβαρή μορφή ΠΥ παραπέμπεται σε εξειδικευμένο κέντρο ΠΥ με διεπιστημονικές ομάδες
- Για τον έλεγχο άλλων υποκείμενων παθήσεων, όπως πνευμονικές ή καρδιακές παθήσεις, και για την ακριβή ταξινόμηση της ΠΥ. Αυτό θα βοηθήσει στη διακρίβωση του είδους της PH από την οποία πάσχετε, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα λάβετε τη σωστή διαχείριση.
Θεραπεία πνευμονικής υπέρτασης
Η θεραπεία για την ΠΥ αποσκοπεί στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου για κάθε άτομο. Τα πλήρη θεραπευτικά σχέδια θα καταρτιστούν μέσω της κοινής λήψης αποφάσεων με τους επαγγελματίες υγείας.
Οι γενικές θεραπείες και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:
- Φάρμακα για την αύξηση της ροής του αίματος,
- Φάρμακα για τη θεραπεία τυχόν υποκείμενων πνευμονικών παθήσεων,
- Διουρητικό φάρμακο εάν χρειάζεται, το οποίο επάγει την παραγωγή περισσότερων ούρων,
- Μεταμόσχευση καρδιάς ή πνεύμονα,
- Σωματική δραστηριότητα ή αποκατάσταση,
- Οξυγονοθεραπεία,
- Συμπλήρωμα σιδήρου,
- Υποστήριξη ψυχικής υγείας,
- Εκτέλεση των συνιστώμενων εμβολιασμών όπως για γρίπη και COVID-19.
Οι θεραπευτικές επιλογές διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της ΠΥ από το όποιο πάσχει ένα άτομο. Η γενική μας κατευθυντήρια οδηγία σχετικά με τη διάγνωση και τη θεραπεία της πνευμονικής υπέρτασης περιλαμβάνει μια πλήρη επισκόπηση της συνιστώμενης προσέγγισης των θεραπειών.
Οι θεραπευτικές επιλογές διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της ΠΥ από το όποιο πάσχει ένα άτομο. Η γενική μας κατευθυντήρια οδηγία σχετικά με τη διάγνωση και τη θεραπεία της πνευμονικής υπέρτασης περιλαμβάνει μια πλήρη επισκόπηση της συνιστώμενης προσέγγισης των θεραπειών.