Πρότυπα ποιότητας για τη φροντίδα του καρκίνου του πνεύμονα – κατανόηση της κατευθυντήριας οδηγίας για επαγγελματίες

Αυτή η σελίδα εξηγεί τις συστάσεις που παρέχονται στις κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (European Respiratory Society, ERS) σχετικά με την ποιότητα της φροντίδας για τον καρκίνο του πνεύμονα. Αφορά άτομα που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα ή την οικογένειά τους ή τους φροντιστές τους.

τελευταία ενημέρωση 06/02/2024
This content is available in multiple languages.

Εισαγωγή


Σε ποιον απευθύνεται αυτό το έγγραφο και τι αφορά;

Αυτό το έγγραφο εξηγεί τις συστάσεις που παρέχονται στις κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (European Respiratory Society, ERS) σχετικά με την ποιότητα της φροντίδας για τον καρκίνο του πνεύμονα. Αφορά άτομα που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα ή την οικογένειά τους ή τους φροντιστές τους.

Τι είναι οι κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες;

Οι κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες καταρτίζονται μετά από μια επιστημονική διαδικασία που χρησιμοποιείται για τη συλλογή των πιο πρόσφατων στοιχείων σχετικά με μια πάθηση ή ένα σύμπτωμα. Στις κατευθυντήριες οδηγίες λαμβάνονται επίσης υπόψη οι απόψεις ειδικών και οι προτεραιότητες ασθενών και φροντιστών που έχουν εμπειρία σε κάποια πάθηση. Οι κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες συντάσσονται για επαγγελματίες υγείας. Οι επαγγελματίες αυτοί τις χρησιμοποιούν ως έγγραφα που περιγράφουν τις βέλτιστες πρακτικές για τον τρόπο διάγνωσης, διαχείρισης και αντιμετώπισης παθήσεων.

Τι περιλαμβάνει αυτό το έγγραφο;

Αυτό το έγγραφο συνοψίζει τα βασικά σημεία που περιλαμβάνονται στις κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την ποιότητα της φροντίδας για τον καρκίνο του πνεύμονα. Τα εξηγεί έτσι ώστε να είναι εύκολα κατανοητά από άτομα που δεν εργάζονται στον ιατρικό κλάδο. Το έγγραφο εξηγεί τι είναι ο καρκίνος του πνεύμονα και ποια θα πρέπει να είναι η φροντίδα των ασθενών με τη συγκεκριμένη πάθηση. Περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τα πρότυπα που θα πρέπει να πληροί η φροντίδα αυτή για τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς της.

Διαθέτοντας αυτές τις πληροφορίες με προσβάσιμο τρόπο, στόχος του εγγράφου είναι τα άτομα που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα να κατανοήσουν περισσότερα σχετικά με το πρότυπο φροντίδας που πρέπει να λαμβάνουν. Αυτό μπορεί να τα βοηθήσει να αισθάνονται ενήμερα κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με επιλογές που αφορούν τη θεραπεία τους.

Τι είναι ο καρκίνος του πνεύμονα;


Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο καρκίνος της τραχείας, του βρόγχου (αεραγωγός) ή των κυψελίδων (σάκοι αέρα). Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί σήμερα τη βασική αιτία θανάτων από καρκίνο παγκοσμίως τόσο στον ανδρικό όσο και στον γυναικείο πληθυσμό. Τα ποσοστά επιβίωσης διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου και το στάδιο της νόσου στο οποίο έγινε η διάγνωσή της.

Υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη φροντίδα των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα σε όλη την Ευρώπη. Υπάρχει επίσης έλλειψη στοιχείων σχετικά με την ποιότητα της φροντίδας αυτής. Η παρούσα κατευθυντήρια οδηγία έχει ως στόχο της να παρέχει συστάσεις σχετικά με τον καλύτερο τρόπο παροχής υπηρεσιών φροντίδας για τον καρκίνο του πνεύμονα στην Ευρώπη.

Πώς πρέπει να παρέχεται η φροντίδα για τον καρκίνο του πνεύμονα;


Χρόνοι διάγνωσης και θεραπείας

Οι θεραπείες μπορούν να είναι αποτελεσματικότερες όταν η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα γίνεται έγκαιρα. Ωστόσο, τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα συχνά δεν εμφανίζονται μέχρι η νόσος να περάσει σε πιο προχωρημένο στάδιο. Σε όλη την Ευρώπη ξεκινούν να λειτουργούν προγράμματα ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα. Τα προγράμματα αυτά θα συμβάλουν στον εντοπισμό των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα προτού τα άτομα αυτά εμφανίσουν συμπτώματα.

Η κατευθυντήρια οδηγία συνιστά τη μείωση των καθυστερήσεων μεταξύ της διάγνωσης και της έναρξης της θεραπείας. Αυτή είναι μια άλλη μέθοδος που μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των αποτελεσμάτων, συμπεριλαμβανομένου και του χρονικού διαστήματος που μπορεί να ζήσει κάποιος που πάσχει από τη νόσο (γνωστό και ως «ποσοστό επιβίωσης»). Η επιβεβαίωση της διάγνωσης είναι σημαντική, καθώς η έναρξη της θεραπείας χωρίς ακριβή διάγνωση μπορεί να είναι επιβλαβής. Επιπλέον, οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να αξιολογούν τη γενική υγεία των ασθενών. Οι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται θεραπεία για άλλες παθήσεις πριν από την έναρξη της θεραπείας για τον καρκίνο του πνεύμονα. Μετά από αυτήν τη θεραπεία, σύμφωνα με την κατευθυντήρια οδηγία, η θεραπεία για τον καρκίνο του πνεύμονα πρέπει να ξεκινά το συντομότερο δυνατό.

Εργαλεία για τη λήψη αποφάσεων από τους ασθενείς

Τα εργαλεία για τη λήψη αποφάσεων από τους ασθενείς βοηθούν τους ασθενείς να εξετάζουν τις επιλογές που έχουν σχετικά με τη θεραπεία τους. Τα εργαλεία εξηγούν τα οφέλη και τους κινδύνους των διαφόρων αποφάσεων που πρέπει να λάβουν.

Σε ό,τι αφορά τη θεραπεία για τον καρκίνο του πνεύμονα, η κατευθυντήρια οδηγία συνιστά τη χρήση ενός εργαλείου για τη λήψη αποφάσεων από τους ασθενείς. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα εργαλεία αυτά μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της κατανόησης σχετικά με μια πάθηση και τη θεραπεία της. Μπορούν επίσης να βελτιώσουν τον διάλογο μεταξύ των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ενίσχυση της ικανοποίησης των ατόμων με τις θεραπείες που λαμβάνουν.

Αναγνώριση του τύπου καρκίνου του πνεύμονα κάθε ασθενούς

Οι επιλογές θεραπείας για τον καρκίνο του πνεύμονα έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Επιπλέον, γνωρίζουμε περισσότερα σχετικά με τα διαφορετικά είδη καρκίνου του πνεύμονα και σχετικά με τον τρόπο που αυτά επηρεάζουν τον οργανισμό. Μελέτες έχουν δείξει ότι η αντιστοίχιση της κατάλληλης θεραπευτικής επιλογής στον τύπο καρκίνου του πνεύμονα από τον οποίο πάσχει ο ασθενής μπορεί να βελτιώσει το ποσοστό επιβίωσής του. Ωστόσο, οι διαδικασίες που προσδιορίζουν τον τύπο καρκίνου του πνεύμονα από τον οποίο πάσχει ο ασθενής δεν είναι ευρέως διαθέσιμες.

Σύμφωνα με την κατευθυντήρια οδηγία, όταν υπάρχει υποψία για καρκίνο του πνεύμονα, οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να έχουν ως στόχο τους την ανάλυση ενός δείγματος από έναν όγκο, έτσι ώστε να βρουν τον τρόπο με τον οποίο αυτός αναπτύσσεται. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως «παθολογική διάγνωση». Είναι μια διαδικασία που προσφέρει μια ακριβέστερη εικόνα του τύπου καρκίνου από τον οποίο πάσχει ο ασθενής.

Σε άτομα με επιβεβαιωμένη διάγνωση καρκίνου του πνεύμονα, οι επαγγελματίες υγείας πρέπει επίσης να προσδιορίζουν τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου από τον οποίο πάσχει το εν λόγω άτομο. Αυτό πρέπει να το κάνουν έχοντας ως αναφορά την Ταξινόμηση όγκων του πνεύμονα που παρέχει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Περαιτέρω κυτταρική ανάλυση μπορεί επίσης να συμβάλει στην ταυτοποίηση του μέρους του καρκίνου του πνεύμονα που μπορεί να αποτελέσει στόχο θεραπείας για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων.

Διεπιστημονικές ομάδες

Μια διεπιστημονική ομάδα είναι μια ομάδα επαγγελματιών υγείας από διαφορετικούς υγειονομικούς κλάδους, οι οποίοι συνεργάζονται με στόχο την υποστήριξη των ασθενών κατά τη διάρκεια της παροχής των υπηρεσιών φροντίδας. Για άτομα που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα, η ομάδα αυτή μπορεί να περιλαμβάνει έναν χειρουργό, έναν ογκολόγο, έναν πνευμονολόγο, μια εξειδικευμένη νοσηλεύτρια ή έναν ακτινολόγο. Οι επαγγελματίες αυτοί μπορούν να προσφέρουν διαφορετικές εξειδικευμένες γνώσεις στην ομάδα και συνεργάζονται για την επίτευξη του βέλτιστου επιπέδου φροντίδας.

Οι ομάδες αυτές είναι ευρέως διαδεδομένες στην Ευρώπη για τη φροντίδα ατόμων που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα. Η κατευθυντήρια οδηγία επιβεβαιώνει ότι οι διεπιστημονικές ομάδες είναι απαραίτητες για την επίτευξη του βέλτιστου επιπέδου φροντίδας. Επιπλέον, προτείνεται η καθιέρωση διαδικασιών και δομών για τη διασφάλιση της επιτυχημένης συνεργασίας των μελών της ομάδας κατά τη θεραπευτική διαδρομή του ασθενούς.

Χειρουργικές επεμβάσεις και εναλλακτικές διαδικασίες θεραπείας για τον καρκίνο του πνεύμονα

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα επιβιώνουν για μεγαλύτερο διάστημα και ότι οι αριθμοί των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα είναι χαμηλότεροι όταν οι επεμβάσεις και οι σχετικές διαδικασίες λαμβάνουν χώρα σε εξειδικευμένα νοσοκομεία. Για να γίνει αυτό, οι υπηρεσίες πρέπει συχνά να ομαδοποιούνται σε ένα κεντρικό νοσοκομείο εντός μιας ευρύτερης περιοχής. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα άτομα που ζουν με καρκίνο του πνεύμονα θα πρέπει να διανύουν μεγαλύτερες αποστάσεις για να λαμβάνουν αυτού του είδους τη θεραπεία.

Σύμφωνα με την κατευθυντήρια οδηγία, οι χειρουργικές επεμβάσεις και οι λοιπές διαδικασίες θα πρέπει να λαμβάνουν χώρα σε ένα νοσοκομείο με εμπειρία στις εν λόγω διαδικασίες και επεμβάσεις. Οι επεμβάσεις θα πρέπει να γίνονται από εξειδικευμένο χειρουργό ή επαγγελματία υγείας.

Παρηγορητική φροντίδα

Η παρηγορητική φροντίδα είναι μια μορφή φροντίδας που περιλαμβάνει τη διαχείριση του πόνου και άλλων οδυνηρών συμπτωμάτων. Εστιάζει στο πώς οι ασθενείς θα αισθάνονται όσο πιο άνετα γίνεται κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους. Μπορεί να περιλαμβάνει ψυχολογική, κοινωνική ή πνευματική υποστήριξη. Η παρηγορητική φροντίδα συχνά συνδέεται με τη φροντίδα του τέλος της ζωής, όταν δηλαδή ένα άτομο διανύει τους τελευταίους μήνες ή τα τελευταία έτη της ζωής του. Μπορεί όμως να προσφερθεί και σε πιο πρώιμα στάδια θεραπείας για τη διαχείριση των συμπτωμάτων.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι, αν η παροχή της παρηγορητικής φροντίδας ξεκινά εγκαίρως, η φροντίδα αυτή ασκεί θετική επίδραση στους ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα. Για παράδειγμα, μπορεί να τους προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με την κατευθυντήρια οδηγία, η παρηγορητική φροντίδα θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στα πρώιμα στάδια της θεραπείας, ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων του ασθενούς.

Κατευθυντήριες οδηγίες και τυπικές διαδικασίες λειτουργίας

Οι κατευθυντήριες οδηγίες συνοψίζουν τη διαθέσιμη έρευνα και δίνουν συστάσεις σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο παροχής υπηρεσιών φροντίδας. Υπάρχουν πολλές διεθνείς και εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα. Οι οδηγίες αυτές μπορεί να διαφέρουν ως προς την ποιότητα και ορισμένες φορές περιέχουν παρωχημένες πληροφορίες. Δεν είναι πάντα σαφές αν οι κατευθυντήριες οδηγίες κοινοποιούνται σωστά και τηρούνται με επιτυχία από τους επαγγελματίες υγείας.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν πολλά οφέλη για τα άτομα που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα όταν οι κατευθυντήριες οδηγίες είναι εύκολα διαθέσιμες και τηρούνται από τους επαγγελματίες υγείας. Τα οφέλη αυτά είναι, μεταξύ άλλων: αύξηση του χρονικού διαστήματος επιβίωσης από τη νόσο, περισσότερες πιθανότητες λήψης θεραπείας για την ίαση από τον καρκίνο και καλύτερη κατανόηση του σταδίου στο οποίο βρίσκεται ο καρκίνος από τους επαγγελματίες υγείας.

Η παρούσα κατευθυντήρια οδηγία συνιστά τη χρήση κατευθυντήριων οδηγιών και προτύπων υψηλής ποιότητας.  Συνιστά τη συνάντηση ειδικών από όλο τον κόσμο για επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τις κατευθυντήριες οδηγίες. Εν συνεχεία, οι εν λόγω κατευθυντήριες οδηγίες θα πρέπει να προσαρμόζονται έτσι ώστε να ταιριάζουν στα συστήματα υγείας κάθε χώρας.

Μέτρηση της αποτελεσματικότητας της φροντίδας για τον καρκίνο του πνεύμονα

Η συλλογή πληροφοριών σχετικά με το είδος και την αποτελεσματικότητα της διαθέσιμης φροντίδας για τον καρκίνο του πνεύμονα αποτελεί κλειδί για τη συνέχιση της βελτίωσης της ποιότητας της φροντίδας.

Η κατευθυντήρια οδηγία συνιστά τη χρήση εθνικών μητρώων καρκίνου του πνεύμονα για τη συλλογή των πληροφοριών αυτών. Τα μητρώα αυτά δημιουργούνται σε κάθε χώρα για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τον αριθμό των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα και τη θεραπεία που λαμβάνουν. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αποτελέσουν μια μορφή ανατροφοδότησης για τις μελλοντικές κατευθυντήριες οδηγίες για τον καρκίνο του πνεύμονα, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρονται για τη νόσο.

Η κατευθυντήρια οδηγία συνιστά και άλλους τρόπους βελτίωσης της ποιότητας της φροντίδας που παρέχεται για τον καρκίνο του πνεύμονα. Σε αυτούς περιλαμβάνεται η διασφάλιση της ομοιότητας της παρεχόμενης θεραπείας και φροντίδας εντός των χωρών, αλλά και η πραγματοποίηση συναντήσεων μεταξύ ειδικών στον καρκίνο του πνεύμονα, με στόχο την αξιολόγηση του έργου τους.

Περισσότερες πληροφορίες


Η παρούσα κατευθυντήρια οδηγία καταρτίστηκε από την Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία και το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Πνεύμονα. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα σχετικά με αυτούς τους οργανισμούς και να αποκτήσετε πρόσβαση στην πλήρη κατευθυντήρια οδηγία για επαγγελματίες μέσω των παρακάτω συνδέσμων:

Πλήρης κλινική κατευθυντήρια οδηγία – δημοσιεύτηκε στο European Respiratory Journal:

European Respiratory Society Guideline on various aspects of quality in lung cancer care

Επιπλέον πόροι για ασθενείς και φροντιστές:

Ενημερωτικό φυλλάδιο σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα

Ενημερωτικό φυλλάδιο σχετικά με τον ελέγχο για τον καρκίνο του πνεύμονα

Ενημερωτικό φυλλάδιο σχετικά με σπάνιες μορφές καρκίνου του πνεύμονα

Ενημερωτικό φυλλάδιο σχετικά με το κάπνισμα παρουσία πνευμονικών παθήσεων

Σχετικά με την ERS

Η Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία (European Respiratory Society, ERS) είναι ένας διεθνής οργανισμός που φέρνει σε επαφή γιατρούς, επαγγελματίες υγείας, επιστήμονες και άλλους ειδικούς που εργάζονται στον κλάδο της πνευμονολογίας. Πρόκειται για έναν από τους κορυφαίους ιατρικούς οργανισμούς στον κλάδο της πνευμονολογίας, με ολοένα και περισσότερα μέλη που εκπροσωπούν πάνω από 140 χώρες. Η αποστολή της ERS είναι η προώθηση της υγείας των πνευμόνων, με στόχο την ανακούφιση από νόσους και την προαγωγή προτύπων πνευμονολογίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Η επιστήμη, η εκπαίδευση και η προώθηση της ενημέρωσης βρίσκονται στον πυρήνα του συνόλου των δράσεών της. Η ERS ασχολείται με την προώθηση της επιστημονικής έρευνας και με την παροχή πρόσβασης σε εκπαιδευτικούς πόρους υψηλής ποιότητας. Επιπλέον, διαδραματίζει βασικό ρόλο στην προώθηση της ενημέρωσης, ενισχύοντας την ευαισθητοποίηση του κοινού και των πολιτικών σχετικά με τις πνευμονικές παθήσεις.

Σχετικά με το ELF

Το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Πνεύμονα (European Lung Foundation, ELF) ιδρύθηκε από την Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία με σκοπό να φέρει σε επαφή τους ασθενείς, το κοινό και τους ειδικούς. Το ELF προσφέρει δημόσιες εκδόσεις των κατευθυντηρίων οδηγιών της ERS για τη σύνοψη των συστάσεων που γίνονται στους επαγγελματίες υγείας στην Ευρώπη, σε απλή μορφή, έτσι ώστε οι συστάσεις να είναι κατανοητές από όλους. Τα έγγραφα αυτά δεν περιέχουν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με κάθε πάθηση και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλες πληροφορίες για τους ασθενείς και σε συνεννόηση με τον γιατρό σας.