Πνευμονοπaθειεσ σε παιδιa

Η βρογχιολίτιδα αποτελεί φλεγμονή ή οίδημα των μικρότερων αεραγωγών, οι οποίοι ονομάζονται βρογχιόλια. Επηρεάζει μωρά και βρέφη ηλικίας κάτω των 2 ετών, ενώ αποτελεί την πιο κοινή αιτία εισαγωγής μωρών ηλικίας κάτω του 1 έτους σε νοσοκομεία.

Η βρογχιολίτιδα προκαλείται από ιογενή λοίμωξη, τις περισσότερες φορές τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV). Αποτελεί την πιο κοινή λοίμωξη του πνεύμονα στη νηπιακή ηλικία. Τα περισσότερα μωρά αναπτύσσουν λοίμωξη RSV από τη στιγμή που γίνονται 2 χρονών και, για τα περισσότερα, τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά ενός κοινού κρυολογήματος. Ο ιός προκαλεί περίσσεια βλέννα και οίδημα του εσωτερικού τοιχώματος των μικρών αεραγωγών.

Τα βρέφη που ασθενούν εμφανίζουν γρήγορη αναπνοή, ευερεθιστότητα λόγω συριγμού, κακή διατροφή και έμετο.

Τα μωρά που έχουν μολυνθεί με τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) συνήθως χρειάζονται υποστηρικτική φροντίδα, όχι όμως φαρμακευτική αγωγή. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, τους χορηγούνται αντι-ιικά φάρμακα. Στα βρέφη που έχουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας δύναται να χορηγηθεί θεραπεία με αντίσωμα που ονομάζεται palivizumab, το οποίο βοηθάει στην άμβλυνση σοβαρών λοιμώξεων.

Μωρά που γεννιούνται πρόωρα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν προβλήματα με τους πνεύμονές τους. Οι πνεύμονες είναι από τα τελευταία όργανα που αναπτύσσονται καθώς μεγαλώνει ένα μωρό. Αυτό σημαίνει πως όταν ένα μωρό γεννιέται πρόωρα οι πνεύμονές του δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως.

Σε μελέτη στις ΗΠΑ, από τα 100 παιδιά που γεννήθηκαν στην 23η εβδομάδα, τα 60 απεβίωσαν προτού λάβουν εξιτήριο από το νοσοκομείο, τα περισσότερα λόγω αναπνευστικής ανεπάρκειας.

Η πιο κοινή πνευμονική ασθένεια που επηρεάζει τα πρόωρα μωρά είναι η βρογχοπνευμονική δυσπλασία (BPD).

Η BPD είναι από τις πιο σημαντικές επιπλοκές της πρόωρης γέννησης, με το 23% των μωρών που γεννιούνται στην 28η εβδομάδα και το 73% των μωρών που γεννιούνται στην 23η εβδομάδα να αντιμετωπίζουν την ασθένεια. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν γρήγορη και δύσκολη αναπνοή με λαχάνιασμα και βήχα, καθώς επίσης δυσκολία στη διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων οξυγόνου, το οποίο οδηγεί συχνά σε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής.

Η BPD διαγιγνώσκεται συνήθως όταν ένα νήπιο εξακολουθεί να χρειάζεται πρόσθετο οξυγόνο και συνεχίζει να έχει ενδείξεις αναπνευστικών προβλημάτων μετά την ηλικία των 28 ημερών. Η θεραπεία αποσκοπεί σε υποστήριξη της αναπνοής μέχρι οι αναπτυσσόμενοι πνεύμονες να γίνουν επαρκείς, ωστόσο η BPD οδηγεί συχνά σε αναπνευστικά προβλήματα στη μετέπειτα παιδική ηλικία και την ενήλικη ζωή. Δεν υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες για την ασθένεια αυτή, ενώ απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την ανάπτυξη αποτελεσματικής θεραπείας για μωρά που γεννιούνται με ανώριμους πνεύμονες.

Η πνευμονία είναι κοινή ανά την υφήλιο, ωστόσο ιδιαιτέρως στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Υπολογίζεται ότι σημειώνονται περίπου 151 εκατομμύρια νέα κρούσματα πνευμονίας κάθε χρόνο μεταξύ παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στις αναπτυγμένες χώρες, οι σοβαρές επιπλοκές είναι συνήθως περιορισμένες σε παιδιά με υποκείμενες παθήσεις.

Η πνευμονία είναι πιο συχνή σε νεαρά παιδιά και συχνά ξεκινά έπειτα από κρυολόγημα, βήχα ή πονόλαιμο, ενώ μπορεί να μεταδοθεί εύκολα από άτομο σε άτομο είτε μέσω του αέρα είτε μέσω μολυσμένων επιφανειών. Η πνευμονία προκαλείται πιο συχνά από λοίμωξη του βακτηρίου Streptococcus pneumoniae (Στρεπτόκοκκος πνευμονίας) ή κάποιον ιό, όπως:

– Αδενοϊός
– Ρινοϊός
– Ιός της γρίπης
– Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)

Όσοι πάσχουν από πνευμονία παρουσιάζουν βήχα σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, όπως πυρετό ή δύσπνοια. Υπάρχει μεγάλη διακύμανση μεταξύ χωρών στον αριθμό κρουσμάτων πνευμονίας και στον αριθμό θανάτων από την ασθένεια. Αυτό οφείλεται σε αρκετούς παράγοντες, όπως ο υποσιτισμός, ο υπερπληθυσμός, το χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση, προϋπάρχουσα λοίμωξη HIV και η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων εμβολιασμού των χωρών. Υπάρχει υψηλότερο ποσοστό θανάτου από πνευμονία σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης σε σύγκριση με χώρες της δυτικής Ευρώπης.

Η πνευμονία μπορεί επίσης να προκύψει ως επιπλοκή της ιλαράς, η οποία εμφανίζεται στο 5 με 10% των παιδιών με ιλαρά.

Η πνευμονία διαγιγνώσκεται συνήθως με ακτινογραφία θώρακος η οποία δείχνει σκίαση του πνεύμονα. Συνήθως χορηγούνται αντιβιοτικά για τη θεραπεία της πνευμονίας. Τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τα βακτήρια, όχι όμως και τους ιούς. Ωστόσο, συχνά, τα αίτια της πνευμονίας δεν είναι γνωστά από την αρχή της ασθένειας και τα αντιβιοτικά χορηγούνται για να καλύψουν πιθανή βακτηριακή αιτία. Επίσης, η μόλυνση από βακτήρια μπορεί να ακολουθήσει μία αρχική ιογενή λοίμωξη.

Η φυματίωση προκαλείται από το βακτήριο Mycobacterium tuberculosis. Η φυματίωση σε παιδιά είναι πιο συχνά αποτέλεσμα επαφής με κάποιον στο σπίτι με ενεργό φυματίωση.

Νήπια και παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να «κολλήσουν» φυματίωση και ενδέχεται να εμφανίσουν μία ενεργό μορφή της ασθένειας πιο γρήγορα από τους ενήλικες. Εάν δεν υπάρξει θεραπεία, τα νήπια έχουν πιθανότητα 50-60% να αποβιώσουν από τη λοίμωξη.

Τα συμπτώματα της φυματίωσης ποικίλλουν, ωστόσο περιλαμβάνουν βήχα, στηθάγχη, φλέγμα, κόπωση και απώλεια όρεξης.

Η διάγνωση της φυματίωσης μπορεί να είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί, καθώς είναι δύσκολο να συλλεχθούν δείγματα βλέννας που παράγονται με το βήχα από παιδιά. Οι γιατροί θα εξετάσουν τα συμπτώματα του παιδιού, τα δείγματα ιστού και τυχόν στοιχεία για έκθεση σε φυματίωση, ώστε να αποφασίσουν αν πάσχουν από την ασθένεια.

Παρά το γεγονός ότι τα παιδιά είναι εξαιρετικά ευάλωτα στη φυματίωση, δεν αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου κατά την παιδική ηλικία. Το εμβόλιο Bacille Calmette – Guerin (BCG) χρησιμοποιείται σε ορισμένες χώρες, ιδίως σε όσες η φυματίωση αποτελεί σχετικά συχνή ασθένεια, ωστόσο η γενική χρήση της έχει σταδιακά εκλείψει σε πολλές χώρες όπου η πιθανότητα φυματίωσης είναι χαμηλή.

Οι συγγενείς αναπνευστικές παθήσεις είναι παρούσες από τη γέννηση και επηρεάζουν τη δομή και τη λειτουργία των πνευμόνων. Μπορούν να επηρεάσουν το διάφραγμα, τους πνεύμονες, την παροχή αίματος, τους αεραγωγούς, το λάρυγγα και το στόμα.

Τα αίτια των συγγενών παθήσεων είναι συνήθως άγνωστα. Κάποιες φορές ενδέχεται να προκληθούν από μια κληρονομική διαταραχή. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η πρωτοπαθής δυσκινησία των κροσσών, όπου ένα παιδί κληρονομεί ένα ελαττωματικό γονίδιο από τους γονείς του.

Οι επιπτώσεις των συγγενών πνευμονικών προβλημάτων παρατηρούνται συνήθως κατά το 1ο έτος της ζωής. Για την πρωτοπαθή δυσκινησία κροσσών, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν αδυναμία αφαίρεσης βλέννας από τους πνεύμονες, επανεμφανιζόμενη βρογχίτιδα, επίμονα βουλωμένη μύτη και ιγμορίτιδα.

Η διάγνωση και η θεραπεία των συγγενών πνευμονικών προβλημάτων πρέπει να παρέχονται σε ειδικά κέντρα, καθώς οι ασθένειες είναι σπάνιες και συχνά δύσκολο να αντιμετωπιστούν.

Ο κοκκύτης, αποτελεί βραχυπρόθεσμη αναπνευστική λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο Bordetella pertussis. Τα συμπτώματα χαρακτηρίζονται από παρατεταμένες περιόδους βήχα, οι οποίες συχνά ακολουθούνται από το χαρακτηριστικό «συριγμό» καθώς εισπνέει το παιδί. Ο βήχας μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες.

Καθώς τα περισσότερα παιδιά στην ΕΕ εμβολιάζονται κατά του κοκκύτη, τα συμπτώματα είναι συνήθως ήπια. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν εξάρσεις καθώς το εμβόλιο δεν προσφέρει ισόβια προστασία και παρατηρούνται όλο και περισσότερα κρούσματα κοκκύτη σε ενήλικες.