Badanie płuc: badanie transferu gazu (badanie współczynnika transferu płucnego dla tlenku węgla, TLCO)

Lekarz skieruje na badanie, gdy stwierdzi, że potrzebuje dokładniejszych informacji o funkcjonowaniu płuc u pacjenta. Wszelkie pytania o kondycję swoich płuc albo o szczegóły badania transferu gazu kieruj już bezpośrednio do lekarza.

W teście pacjent wdycha przez ustnik niewielką, bezpieczną dawkę tlenku węgla, po czym wstrzymuje oddech na 10 sekund, a aparatura wskazuje, jaka część tego gazu została wchłonięta przez płuca.

1. Przed rozpoczęciem badania lekarz wyjaśni, co należy robić i jak dmuchać w ustnik.
2. Przez rozpoczęciem badania trzeba będzie założyć klamrę na nos. Zapobiegnie to dostawaniu się powietrza przez nozdrza.
3. Badanie zacznie się od normalnego wydychania powietrza do ustnika. Następnie lekarz poprosi o zrobienie długiego, głębokiego wdechu, po czym opróżnienie płuc poprzez jak najdłuższe wydychanie powietrza.
4. Gdy pacjent nie jest w stanie wydmuchać już więcej powietrza, lekarz poprosi o wzięcie następnego głębokiego wdechu, aż do napełnienia płuc. Po takim zaczerpnięciu powietrza należy kolejno wstrzymać oddech na 10 sekund, uwolnić powietrze i oddychać już normalnie.
5. Po wykonaniu badania następuje kilkuminutowy odpoczynek, po czym badanie jest powtarzane. Wyniki powinny być analogiczne jak poprzednio.

Próbka gazu wydychanego podczas badania zostanie przeanalizowana przez maszynę. Na podstawie wyników lekarz będzie w stanie ocenić, na ile skutecznie płuca przekazują tlen do krwiobiegu.

Lekarz porówna wyniki z normami przewidzianymi dla osób o podobnym wieku, wzroście, płci i pochodzeniu etnicznym.

Wyniki odbiegające od normy sugerują, że tlen ma trudności w przechodzeniu z płuc do krwi. Może to być spowodowane różnymi schorzeniami, w tym idiopatycznym włóknieniem płuc czy przewlekłą obituracyjną chorobą płuc (COPD). Lekarz razem z pacjentem omówi wyniki i spróbuje ustalić przyczynę zaburzeń.

Wiele chorób płuc jest spowodowanych paleniem papierosów. Na rzucenie palenia nigdy nie jest za późno, a pomaga w tym wiele programów wsparcia. Warto zapytać lekarza o dostępne formy pomocy. W witrynie internetowej Europejskiego Towarzystwa Chorób Płuc (European Lung Foundation, ELF) pod adresem www.europeanlung.org można znaleźć wiele informacji o korzyściach z rzucenia palenia. To dobry punkt wyjścia, a materiały te są dostępne do pobrania w różnych językach.

Jeżeli u pacjenta już zdiagnozowano chorobę płuc, wyniki badania pomogą dobrać odpowiednią dalszą ścieżkę postępowania i ustalić potrzebę ewentualnego dalszego leczenia. Lekarz omówi te kwestie z pacjentem.

W badaniu transferu gazu nie występują żadne znane zagrożenia, ale bywa po nim odczuwane zmęczenie, szczególnie jeśli pacjent cierpi na choroby płuc. Dlatego przed badaniem warto sprawdzić, czego się można po nim spodziewać. Pomoże w tym na przykład nasz film demonstracyjny z przebiegu badania zamieszczony pod adresem www.youtube.com/watch?v=5eET_dRV284&t=4s. Wcześniejsza wiedza o procedurze badania zapobiegnie marnowaniu czasu i energii.

Pacjent otrzyma wystarczającą ilość czasu na regenerację między kolejnymi etapami, tak aby się nadmiernie nie zmęczył.  Jeżeli poczujesz zmęczenie lub zawroty głowy, poproś lekarza o kilka minut przerwy na odpoczynek i dopiero wtedy powtórzcie badanie.

U niektórych osób badanie wywołuje kaszel. Jeżeli tak jest również w Twoim przypadku, spróbuj oczyścić gardło i dopiero wtedy ponów próbę.

Lekarz może poprosić o powtórzenie badania transferu gazu w różnych porach w celu ustalenia stanu normalnego i monitorowania rozwoju sytuacji.

Jeżeli wyniki badania sugerują chorobę płuc, lekarz może skierować na dodatkowe badania niezbędne do postawienia dokładniejszej diagnozy.