Zmiana klimatu

Zmiana klimatu to stopniowa i długotrwała zmiana globalnej temperatury i uwarunkowań pogodowych. W ostatnich latach zmiany te przyspieszyły z powodu działalności człowieka. Ludzie spalają drewno i paliwa kopalne, takie jak węgiel, gaz i ropa naftowa, co skutkuje emisją dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń lub gazów cieplarnianych. Gromadzą się one w atmosferze, powodując globalne ocieplenie.

Wskutek zmiany klimatu niebezpiecznie wysokie temperatury, susze, pożary, burze i powodzie stają się coraz powszechniejsze. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określa aktualną sytuację jako „kryzys klimatyczny”.

Poniżej wyjaśniamy:

• jak kryzys klimatyczny może wpływać na zdrowie płuc,
• co możemy zrobić w trosce o zdrowie płuc oraz
• jak wspólnie walczyć ze zmianą klimatu.

• Może pogarszać stan istniejących schorzeń.
• Może zwiększać ryzyko wystąpienia choroby płuc.

Osoby cierpiące na astmę, zapalenie zatok, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) oraz infekcje dróg oddechowych są najbardziej narażone na wpływ zmiany klimatu na zdrowie płuc.

Zanieczyszczenie powietrza stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i jest przyczyną ponad 6,5 miliona zgonów rocznie na całym świecie. Zanieczyszczenie powietrza i zmiana klimatu ściśle się ze sobą łączą. Zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do zmiany klimatu, natomiast zmiana klimatu zwiększa ryzyko zanieczyszczenia powietrza. Wyższe temperatury zwiększają stężenie ozonu przyziemnego. Ozon (O3) występuje w atmosferze. Być może znasz pojęcie warstwy ozonowej, która chroni nas przed słońcem. Ozon przy ziemi jest niebezpieczny dla naszego zdrowia. Może podrażniać drogi oddechowe i wywoływać ataki astmy.

Rządy zaczynają podejmować działania – w ramach Europejskiego Zielonego Ładu opracowano plan osiągnięcia neutralności klimatycznej przez UE do 2050 r. W ogromnym stopniu ograniczyłoby to emisje gazów cieplarnianych, a także przyniosłoby korzyści dla jakości powietrza i zdrowia.

Co możesz zrobić?

Skorzystaj z naszych porad na temat ćwiczeń i zanieczyszczenia powietrza, aby chronić swoje płuca.

Zmniejsz ilość emitowanych spalin, stawiając na aktywność i wybierając spacer zamiast jazdy samochodem – staraj się unikać ruchliwych dróg, aby ograniczyć kontakt z zanieczyszczonym powietrzem. Jeśli musisz jeździć samochodem, wyłączaj silnik podczas oczekiwania.

Wyłączaj nieużywane urządzenia oraz ogranicz korzystanie z klimatyzacji i centralnego ogrzewania.

Możesz również działać lokalnie, zachęcając polityków i duże przedsiębiorstwa do wprowadzania zmian ograniczających zanieczyszczenie powietrza w Twojej okolicy.

Wyższe temperatury skutkują mniejszymi opadami deszczu, co zwiększa ryzyko pożarów lasów. Pożary lasów powodują uwolnienie różnych niebezpiecznych zanieczyszczeń do powietrza. Może to utrudniać oddychanie, zwłaszcza osobom cierpiącym na choroby płuc.

Co możesz zrobić? Znajdując się blisko pożaru lasu, słuchaj zaleceń lokalnych władz dotyczących bezpieczeństwa. Mogą one wydać zalecenie stosowania masek filtrujących szkodliwe cząstki. Jeśli nie zalecono ewakuacji, ale w powietrzu nadal unosi się dym, nie otwieraj okien i nie wychodź na zewnątrz, gdy nie jest to konieczne.

U wielu osób cierpiących na astmę ataki są wywoływane przez alergie. Powszechnym alergenem są pyłki roślin, na które wpływa zmiana klimatu – zarówno ze względu na wyższe temperatury, jak i wyższe stężenie dwutlenku węgla w powietrzu.

Oznacza to, że:

• rośliny wytwarzają więcej pyłku;
• pyłek wytwarzany przez rośliny zawiera więcej białka wywołującego alergie;
• rośliny będą wytwarzać pyłek przez dłuższy czas niż dotychczas;
• liczba miejsc, w których występują rośliny wywołujące alergie, zwiększa się.

Częstsze burze mogą prowadzić do częstszych przypadków zaostrzenia astmy. Burze mogą wywołać ataki astmy, ponieważ powodują uwalnianie przez pyłki cząstek, które łatwo przedostają się do układu oddechowego z wdychanym powietrzem.

Co możesz zrobić? Podobnie jak w przypadku zanieczyszczenia powietrza, stężenie pyłków ma tendencję do zwiększania się i zmniejszania w ciągu dnia. Stężenie pyłków jest zazwyczaj najniższe wczesnym rankiem i późnym wieczorem, dlatego zaplanuj ćwiczenia w tych porach. Po przyjściu do domu weź prysznic i przebierz się, ponieważ możesz w ten sposób ograniczyć roznoszenie pyłków po domu.

Wyższe stężenie dwutlenku węgla w zanieczyszczonym powietrzu może zwiększać liczbę zarodników grzybów będących częstą przyczyną ataków astmy.

Częstsze powodzie mogą skutkować wilgocią zwiększającą ryzyko powstania pleśni. Pleśń wywołuje alergie i infekcje płuc oraz może zaostrzać takie schorzenia, jak astma i nieżyt nosa.

Co możesz zrobić?

Postaraj się ograniczyć wilgoć w domu. Pomocna może się okazać właściwa wentylacja, którą zapewnia otwieranie okien, a jeśli w domu panuje wilgoć, w miarę możliwości używaj osuszacza powietrza.

Usuń pleśń, pamiętając w trakcie tej czynności o otwarciu okien i zamknięciu drzwi do innych pomieszczeń.

Jeśli zauważysz jakiekolwiek objawy mogące wiązać się z obecnością pleśni w domu, skonsultuj się z lekarzem.

Dowiedz się więcej o pleśni, korzystając z naszego arkusza informacyjnego

Ekstremalne upały mogą zwiększać częstotliwość objawów chorób płuc i zaostrzać ich przebieg. Dotyczy to zwłaszcza osób cierpiących na POChP i astmę. Nagłe zmiany temperatury i wysoka wilgotność również mogą zaostrzać te choroby.

Wysokie temperatury zwiększają ryzyko suszy. Może to skutkować pogorszeniem ogólnej jakości powietrza, ponieważ kurz i pył z podłoża unosi się w powietrze, którym oddychamy.

Ćwiczenia

Ćwiczenia są ważne dla naszego ogólnego stanu zdrowia i dobrego samopoczucia. Szczególnie ważne jest dbanie o zdrowie płuc. Wyższe temperatury sprawiają, że nadmierny upał częściej nie pozwala bezpiecznie ćwiczyć.

Co możesz zrobić? Gdy jest bardzo gorąco, postaraj się ćwiczyć wewnątrz, jeśli jest chłodniej, lub wcześnie rano, zanim temperatura stanie się zbyt wysoka. Aktywności pozwalające się schłodzić, takie jak pływanie, także są dobrym sposobem na ruch w upalne dni.

Zmiana klimatu może skutkować zwiększeniem zachorowalności na choroby zakaźne, takie jak zapalenie płuc, grypa, gruźlica czy COVID-19. Dzieje się tak, ponieważ zmiana klimatu może wpływać na zdolność zarazków wywołujących choroby do rozprzestrzeniania się, rozmnażania i przetrwania. Prawdopodobnie coraz więcej nowych wirusów będzie przenosiło się ze zwierząt na ludzi. To oznacza wyższe ryzyko epidemii i pandemii spowodowanych zmianą klimatu.

Choć uważa się, że cieplejsza pogoda oznacza mniej przeziębień i grypy, istnieją dowody na to, że sezony grypowe są cięższe po ciepłych zimach.