Choroba naczyń płucnych
Istnieją dwa główne rodzaje chorób naczyń płucnych: zator płucny i nadciśnienie płucne.
Zator płucny występuje z powodu obecności skrzepów krwi w gałęziach tętnic w płucach, po której następuje często zakrzepica żył kończyn dolnych lub innych części ciała.
Nadciśnienie tętnicze wywoływane jest przez wysokie ciśnienie krwi w tętnicach płucnych, które przenoszą krew z serca do płuc. Może uszkodzić prawą część serca, uniemożliwiając wydajne krążenie krwi w organizmie. Może to doprowadzić do niewydolności serca lub zgonu.
Objawy
ZATOR PŁUCNY
U osób z zatorem płucnym mogą nie występować żadne objawy lub którekolwiek z niżej wymienionych:
- Duszność
- Ból w klatce piersiowej
- Kaszel
- Odkaszliwanie krwi
- Gorączka
- Szybka częstość akcji serca
- Szybkie oddychanie
- Omdlenie
NADCIŚNIENIE PŁUCNE
Do objawów nadciśnienia płucnego należą:
- Duszność
- Ekstremalne zmęczenie
- Ograniczona zdolność do wysiłku fizycznego
- Ból w klatce piersiowej
- Odkaszliwanie krwi
- Chrypa
Przyczyny
ZATOR PŁUCNY
Zator płucny jest zwykle konsekwencją obecności skrzepu krwi w kończynach dolnych lub miednicy. Skrzep taki może rozpaść się i przemieszczać się w układzie krwionośnym do tętnic płucnych. Pewne grupy osób są bardziej podatne na wystąpienie skrzepów krwi, w tym osoby w wieku podeszłym, osoby po zdarzeniach medycznych lub chirurgicznych zmuszających do długiego leżenia w łóżku, osoby ze skrzepami krwi w wywiadzie i stosujące hormonalną terapię zastępczą oraz doustne środki antykoncepcyjne.
NADCIŚNIENIE PŁUCNE
Przyczyny nadciśnienia płucnego togeny pacjenta, inne choroby współistniejące lub, w niektórych przypadkach, przyczyny mogą być nieznane (idiopatyczne).
Istnieje wiele różnych postaci nadciśnienia płucnego i każdą z nich leczy się w inny sposób. Lekarze klasyfikują chorobę do pięciu różnych grup:
- Tętnicze nadciśnienie płucne (PAH) z różnych przyczyn
- Nadciśnienie płucne z powodu chorób lewej części serca
- Nadciśnienie płucne z powodu chorób płuc lub braku tlenu (hipoksja)
- Przewlekłe nadciśnienie płucne związane z chorobą zakrzepowo-zatorową, w przypadku którego naczynia krwionośne są zablokowane lub zwężone przez skrzepy krwi
- Nadciśnienie płucne o niejasnej przyczynie lub o kilku czynnikach wyzwalających
Profilaktyka
ZATOR PŁUCNY
Można profilaktycznie podawać takie leki jak heparyna, aby ograniczyć możliwość wystąpienia skrzepu krwi, a w konsekwencji zatoru płucnego. Antywitaminę K można podawać po wystąpieniu zatoru płucnego, aby zredukować ryzyko krzepnięcia krwi. Aktualnie trwają badania nad doustnymi leki przeciwkrzepliwymi, które można łatwo zalecić i które wymagać będą mniej dokładnej obserwacji.
NADCIŚNIENIE PŁUCNE
Osoby z przewlekłymi chorobami płuc należy poddawać tlenoterapii, aby zapobiec rozwojowi nadciśnienia płucnego. Nie są znane metody zapobiegania tętniczemu nadciśnieniu płucnemu.
Diagnostyka i leczenie
ZATOR PŁUCNY
Zator płucny często trudno zdiagnozować. Lekarze polegają na objawach identyfikujących i przeszukują historię choroby pacjenta, oraz wykonują rutynowe badania, takie jak RTG klatki piersiowej lub EKG.
Do badań wykonywanych w celu zdiagnozowania choroby należą także badanie krwi w kierunku D-dimerów, aby wykluczyć zator płucny i angiografia tomografii komputerowej (TK), technika obrazowania wykorzystująca promieniowanie rentgenowskie, badanie TK i obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI).
W sytuacji nagłej diagnozę zatoru płucnego może ułatwić echokardiografia przyłóżkowa, która wykorzystuje ultradźwięki do wygenerowania obrazów serca. Ponadto ultradźwięki pomagają sprawdzić, czy w odnodze żył miednicy występuje skrzep, który mógłby doprowadzić do zatoru płucnego.
W leczeniu zatoru płucnego można stosować leki znane jako antykoagulanty. Osobom z trudnościami w oddychaniu można także podać tlen. Leki przeciwzakrzepowe, które mogą rozpuszczać skrzepy w tętnicach płucnych zalecane są u osób z uporczywą niewydolnością serca i obciążonych wysokim ryzykiem zatoru płucnego. Jeśli te metody leczenia nie zadziałają, można rozważyć zabieg zmierzający do usunięcia skrzepu.
NADCIŚNIENIE PŁUCNE
Wczesne rozpoznanie tętniczego nadciśnienia płucnego (PAH) jest trudne, ponieważ u wielu pacjentów nie ma żadnych objawów lub jest ich niewiele lub są one nietypowe. PAH może wystąpić w każdym wieku, jednakże średni wiek osoby, u której diagnozuje się PAH to 50 lat. Lekarze polegają na analizie objawów u danej osoby i szukają innych czynników, takich jak wiek i choroby współistniejące. Wiele osób udaje się do lekarza na późnym etapie choroby z objawami prawostronnej niewydolności serca.
W razie takiego podejrzenia można wykorzystać dwie procedury, pozwalające zdiagnozować nadciśnienie płucne. Pierwszą z nich jest echokardiogram, który wykorzystuje fale dźwiękowe do wygenerowania ruchomego obrazu serca. Druga, znana jako prawostronne cewnikowanie serca, to zabieg inwazyjny, polegający na wprowadzeniu cienkiej rurki, znanej jako cewnik, do prawej części serca, aby zmierzyć jak dobrze pompuje ona krew i do tętnic płucnych, aby zmierzyć ciśnienie krwi.
Programy badań przesiewowych, które pomagają zidentyfikować osoby najbardziej zagrożone nadciśnieniem płucnym są przydatną metodą diagnozowania osób w wieku podeszłym.
Nie istnieje lekarstwo na nadciśnienie płucne, jednakże pomocne mogą być podstawowe leki, takie jak antykoagulanty lub suplementacja tlenu. Pacjentów z nadciśnieniem płucnym można leczyć specyficznymi lekami, znanymi jako prostacykliny, antagoniści receptora endoteliny lub inhibitory fosfodiesterazy typu 5.
Jeśli nadciśnienie płucne związane jest z przewlekłą chorobą zakrzepowo-zatorową, zabieg chirurgiczny znany jako endarterektomia płucna może wyleczyć chorobę, usuwając skrzep i materiał bliznowaty w naczyniach krwionośnych (tętnicach) płuc.
Jeśli przebieg choroby jest ciężki, rozwiązaniem może być przeszczep płuc. Jeśli nadciśnienie płucne związane jest z przewlekłymi chorobami serca lub płuc, zaleca się leczenie choroby zasadniczej.