Zapalenie płuc
Czym jest zapalenie płuc?
Zapalenie płuc jest wywoływane infekcją płuc. Infekcja ta w większym stopniu wpływa na pęcherzyki płucne, niż na oskrzela i oskrzeliki, które doprowadzają powietrze do płuc i je z nich odprowadzają. Zainfekowane części płuc wypełniają się płynem zawierającym białe ciałka krwi, których zadaniem jest zwalczanie infekcji.
Co jest przyczyną zapalenia płuc? Skąd się ono bierze?
Zapalenie płuc jest wywoływane drobnoustrojami chorobotwórczymi. Zapalenie płuc mogą wywoływać różne rodzaje drobnoustrojów – wirusy, bakterie czy grzyby. W płucach ludzi zdrowych drobnoustroje te zwykle nie występują. Zarazki czasami przedostają się do naszych płuc poprzez układ krwionośny, jednak najczęściej docierają tam w mikroskopijnych kropelkach wody wraz z wdychanym powietrzem. Zwykle te kropelki z mikroorganizmami są rozsiewane przez ludzi podczas kaszlu i kichania. Czasami jednak zarazki pochodzą z innych źródeł. Na przykład w przypadku choroby legionistów zarazki rozmnażają się w bardzo ciepłej wodzie, której używają ludzie. Z kolei przy chorobie papuziej drobnoustroje najczęściej przenoszone są przez ptaki, zwłaszcza papugi. W szpitalach można często spotkać metycylino-oporne szczepy gronkowca (MRSA), które powodują zapalnie płuc u osób przyjętych na leczenie z innych przyczyn.
Kto choruje na zapalenie płuc?
Każdy może zachorować na zapalenie płuc, nawet ludzie zdrowi i w pełni sił. Jednak bardziej podatne są osoby o obniżonym poziomie naturalnej odporności z osłabionymi mechanizmami obronnymi. Osłabiony system ochrony płuc u osób bardzo młodych i w zaawansowanym wieku powoduje, że zapalenie płuc występuje częściej w pierwszym i ostatnim okresie życia. Inne czynniki, które mogą osłabić mechanizmy obronne to palenie papierosów, infekcje wirusowe atakujące drogi oddechowe (na przykład zwykłe przeziębienie) czy też inne infekcje (np. HIV). Istnieją leki – na przykład stosowane w leczeniu nowotworów – które też osłabiają system immunologiczny; także poważna choroba lub operacja mogą zwiększać podatność na zachorowanie na zapalenie płuc. Dlatego też na chorobę tę często zapadają osoby skierowane na leczenie szpitalne z innych przyczyn.
Czy trudno jest rozpoznać u siebie zapalenie płuc?
W przypadku zapalenia płuc pacjent zdecydowanie wie, że jest chory, ale niekoniecznie wie, że to zapalenie płuc, gdyż objawy można łatwo pomylić z objawami innych chorób. Najczęstsze objawy to:
- kaszel, czasami mokry, z żółtą lub zieloną wydzieliną lub drobinami krwi
- duszności
- bóle w klatce piersiowej, które mogą się nasilać przy wdychaniu powietrza
- wysoka temperatura
- dreszcze
- utrata apetytu
- ogólne osłabienie
Jak lekarze rozpoznają zapalenie płuc?
Oprócz standardowych pytań o objawy choroby lekarze mogą usłyszeć szumy i szmery podczas osłuchiwania zainfekowanych części płuc stetoskopem. Diagnoza nie jest łatwa do postawienia, jednak stosunkowo łatwo ją potwierdzić, jeżeli zdjęcie rentgenowskie ujawni obecność zagęszczeń miąższowych w części płuc.
Jak się leczy zapalenie płuc?
Zapalenie płuc leczy się głównie antybiotykami. Większość chorych może pozostać w domu na czas rekonwalescencji, jednak w przypadkach bardziej zaawansowanej choroby niezbędna jest hospitalizacja i podanie tlenu oraz drenaż płuc. Choć choroba ta jest wyleczalna, to ostre przypadki zapalenia płuc mogą doprowadzić do śmierci – nawet przy najlepszym leczeniu.
Co należy zrobić w przypadku zachorowania na zapalenie płuc?
- Jeżeli lekarz zapisał odpowiednie leki, to należy bezwzględnie je przyjmować o właściwych porach i przejść pełną kurację antybiotykową.
- Jeżeli objawy nie ustępują w czasie leczenia, a zwłaszcza jeżeli temperatura nie wraca do normy lub nasilają się problemy z oddychaniem, to należy ponownie zasięgnąć porady lekarskiej.
- Ulgę może przynosić stosowanie nawilżaczy powietrza, które zwiększają poziom wilgotności we wdychanym powietrzu i wpływają łagodząco na podrażnione płuca.
- Należy pić dużo płynów, zwłaszcza w przypadku występowania gorączki.
- No i oczywiście – należy wypoczywać.
Ile czasu trwa leczenie zapalenia płuc?
Większość objawów, na przykład bóle w klatce piersiowej i gorączka, powinna ustąpić w ciągu kilku dni. Kaszel przeważnie występuje przez 2 do 3 tygodni, jednak uczucie zmęczenia może utrzymywać się nawet do 6 tygodni. Jeżeli symptomy nie ustępują zgodnie z oczekiwaniami oraz w przypadku odczuwanego nawrotu choroby trzeba umożliwić lekarzowi zbadanie przyczyny tego stanu.
Czy mogę coś zrobić, by uniknąć zapalenia płuc?
Drobnoustroje, które zwykle wywołują zapalenie płuc są bardzo powszechne i trudno ich uniknąć. Pomocne może być unikanie zachowań, które osłabiają mechanizmy obronne płuc – na przykład palenia tytoniu. Niektórym rodzajom zapalenia płuc można zapobiec stosując dostępne szczepionki i w większości krajów są one zalecane osobom z grup podwyższonego ryzyka, zwłaszcza starszym. Najczęściej stosowane są szczepienia przeciwgrypowe i przeciw pneumokokom.
