Zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS)
Zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) to zagrażający życiu stan, w którym płuca nie mogą pracować prawidłowo. Spowodowany jest urazem ściany naczyń włosowatych z powodu choroby lub obrażeń fizycznych. Sprawia to, że ściana przecieka, co prowadzi do nagromadzenia płynu i ostatecznie zapadnięcia się pęcherzyków powietrznych, co sprawia, że płuca tracą zdolność wymiany tlenu i dwutlenku węgla.
Ostra niewydolność oddechowa (ARF) to termin stosowany często zamiennie z ADS, ale jest to definicja szersza i dotyczy niewydolności płuc z każdej przyczyny, np. z powodu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
Objawy
Samoistne wystąpienie ARDS jest bardzo mało prawdopodobne, a jego pojawienie się wynika zazwyczaj z innego stanu chorobowego lub poważnego wypadku lub urazu. Dzięki temu jest bardzo prawdopodobne, że osoby, u których wystąpi ARDS są już hospitalizowane. Objawy wskazujące na wystąpienie ARDS to duszność oraz sine koniuszki palców lub usta.
Przyczyny
Istnieją dwa typy zdarzeń, które mogą spowodować ARDS; bezpośredni uraz płuc i pośredni uraz innych części ciała.
Przyczyny bezpośrednie
- Zapalenie płuc
- Przemieszczenie treści żołądkowej do płuc (aspiracja treści żołądkowej)
- Stan bliski utonięciu
- Ciężki uraz płuc
- Wdychanie dymu i toksycznych gazów
- Zator tłuszczowy – stan, kiedy tłuszcz z organizmu znajdzie się w układzie oddechowym
Przyczyny pośrednie
- Uogólniony obrzęk spowodowany nadmierną reakcją układu odpornościowego (znany jako ciężka sepsa)
- Wstrząs
- Wielokrotne transfuzje krwi
- Zapalenie trzustki
- Krzepnięcie krwi
- Przedawkowanie leku
Diagnostyka i leczenie
Lekarze diagnozują ARDS na podstawie wielu kryteriów, w tym: wystąpienie w okresie tygodnia od urazu lub nasilenia objawów ze strony płuc, badanie RTG klatki piersiowej wykazujące płyn w płucach i niewydolność płuc bez znanej przyczyny, takiej jak niewydolność serca.
Stan ten można leczyć wieloma metodami:
- Wentylacja mechaniczna, która pomaga płucom oddychać sztucznie po tym jak przestały pracować
- Kontrola bilansu płynów, ograniczenie podaży płynów lub podanie dodatkowych ilości płynów (w zależności od potrzeb pacjenta)
- Strategie, które wykorzystują układ oddechowy do uzyskania dostępu do płuca po urazie mogą być korzystne, jednakże istnieje niewiele badań potwierdzających skuteczność tego typu terapii
- Techniki i urządzenia obejmujące pobranie krwi od pacjenta i wzbogacenie jej w tlen lub usunięcie dwutlenku węgla, aby wspomóc płuca i serce [znane jako pozaustrojowe utlenowanie krwi (ECMO)]
- Przydatne mogą być także takie środki wspomagające jak ułożenie pacjenta na brzuchu i wsparcie żywieniowe
Jak dotąd nie opracowano skutecznego leczenia farmakologicznego ARDS.
ARDS może spowodować zgon w wyniku niewydolności wielonarządowej. Prawdopodobieństwo zgonu z powodu ARDS jest największe u osób w podeszłym wieku i ludzi z innymi chorobami.