Astma wieku dziecięcego
Astma to stan, który powoduje zapalenie dróg oddechowych. Jest to najczęściej występująca długotrwała choroba u dzieci.
Astma oskrzelowa może wystąpić w każdym momencie życia, ale wysokie jest prawdopodobieństwo wystąpienia pierwszych objawów w dzieciństwie.
Objawy
Częste objawy astmy wieku dziecięcego to:
- Sapka
- Duszność
- Ucisk w klatce piersiowej
- Kaszel
Objawy te najczęściej występują w nocy lub wcześnie rano.
Czasami objawy mogą nasilać w ciągu godzin lub minut, prowadząc do ciężkiej niedrożności dróg oddechowych, znanej jako atak astmy. Ostra astma jest najczęstszą przyczyną hospitalizacji dzieci w każdym wieku.
Zgony z powodu astmy są rzadkie, a ich liczba malała w ostatnich latach w całej Europie. Badania naukowe sugerują, że 9 na 12 zgonów związanych z astmą spowodowanych jest reakcją anafilaktyczną w przebiegu astmy wywołanej alergią pokarmową.
Przyczyny
Astma pojawia się w wyniku interakcji pomiędzy czynnikami środowiskowymi i genetycznymi.
CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE
Wiadomo, że ekspozycja na dym tytoniowy, np. w wyniku palenia tytoniu przez matkę w trakcie ciąży lub po urodzeniu dziecka, zwiększa ryzyko astmy i pogorszonej czynności płuc w dzieciństwie.
Wirusowe infekcje dróg oddechowych w okresie niemowlęctwa mogą doprowadzić do rozwoju astmy lub ostrych ataków astmy. U 50-60% dzieci hospitalizowanych z powodu syncytialnego wirusa oddechowego (RSV) rozwija się później astma. 65% wszystkich ataków astmy u dzieci w wieku szkolnym spowodowanych jest infekcją wywołaną przez rinowirusy.
Takie alergeny jak roztocza kurzu domowego i sierść zwierząt mogą także wpływać na rozwój astmy. Około 60% dzieci w wieku szkolnym ma alergie, szczególnie na sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego i pleśnie, a także pyłki roślin.
CZYNNIKI GENETYCZNE
Astma i alergie są silnie związane z genami odziedziczonymi od rodziców. Eksperci szukają aktualnie różnych genetycznych cech astmy, aby zidentyfikować markery tej choroby. Są one różne u różnych osób, ponieważ astma manifestuje się w różny sposób. Ponadto czynniki genetyczne oznaczają zwykle, że osoby reagują na leczenie w różny sposób. Ekspozycja na czynniki ze środowiska może spowodować zmiany w genach. Zmiany te mogą być dziedziczone przez kolejne pokolenia i powodować wzrost ryzyka wystąpienia astmy (mechanizmy epigenetyczne).
Głównym obszarem badań dotyczących astmy wieku dziecięcego jest pogłębienie wiedzy o genetyce choroby oraz identyfikacja markerów, aby pomóc ekspertom przewidywać, jak ludzie reagować będą na różne rodzaje terapii.
WYSIŁEK FIZYCZNY
Wysiłek fizyczny może także powodować zaostrzenia astmy. Taka postać choroby nosi nazwę astmy wysiłkowej. Jednakże jeśli prawidłowo dozuje się wysiłek fizyczny, może on bardzo pozytywnie wpływać na radzenie sobie przez dzieci z objawami.
Profilaktyka
Do wysiłków zmierzających do zapobiegania astmie wieku dziecięcego należą:
- Unikanie ekspozycji na dym tytoniowy
- Redukcja ekspozycji na alergeny, takie jak roztocza kurzu domowego i sierść zwierząt
- Edukacja na temat astmy i pomoc dzieciom oraz rodzicom w podejmowaniu odpowiednich środków ostrożności
Niektóre leki, takie jak leki przeciwhistaminowe i przeciwzapalne, mogą pomóc zapobiec chorobie lub wpłynąć na jej rozwój w ujęciu długotrwałym, jednakże wymaga to potwierdzenia.
Diagnostyka i leczenie
Nie istnieje powszechnie stosowany test pozwalający zdiagnozować astmę. U dzieci jest ona często rozpoznawana po wystąpieniu typowych objawów w postaci sapki, ucisku w klatce piersiowej lub kaszlu.
Do leków stosowanych w terapii należą:
- Lek kontrolujący objawy: Leki te przyjmuje się regularnie, aby uzyskać pozytywny wpływ na objawy astmy. Leki te mają zwykle postać wziewnych kortykosteroidów (ICS), stosowanych wraz z długo działającymi β2-mimetykami lub bez
- Lek łagodzący objawy: Leki te są przyjmowane w celu złagodzenia objawów astmy. Rozluźniają one mięśnie wokół zwężonych dróg oddechowych i mogą być stosowane w przypadku ataku astmy lub nasilenia objawów. Mają one zwykle postać krótko działających β2-mimetyków
Opieka w przypadku astmy obejmuje znacznie więcej niż tylko leki. Udział w zabawach i aktywność fizyczna są bardzo ważne w przypadku astmy wieku dziecięcego i należy do nich zachęcać.
